بررسی اثر کاربرد کود آلی و نیتروژن بر کیفیت علوفه رازیانه (.Foeniculum vulgare L) و اسپرس (.Onobrychis viciifolia Scop) در شرایط کشت مخلوط

کشت مخلوط گیاهان دارویی همراه با گیاهان علوفه ای یک رویکرد برای بهبود سلامت دام است. در واقع، کشت مخلوط به دلیل عملکرد بهتر به دلیل جذب بیشتر منابع، کارایی بیشتر نسبت به سیستم های تک کشتی موثرتر است. به منظور بررسی تاثیر منابع کودی و الگوهای کشت مخلوط بر صفات کیفی علوفه گیاه اسپرس (Onobrychis viciifolia Scop.) و رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در دو فصل زراعی 94-1393 و 95-1394 انجام گرفت. پنج منبع کودی (100 درصد دامی، 75 درصد دامی + 25 درصد شیمیایی، 50 درصد دامی + 50 درصد شیمیایی، 25 درصد دامی + 75 درصد شیمیایی و 100 درصد شیمیایی) به عنوان کرت های اصلی و کشت خالص رازیانه (F)، کشت خالص اسپرس (S) و همچنین سه نسبت مخلوط این گیاه (75 درصد رازیانه + 25 درصد اسپرس، 50 درصد رازیانه + 50 درصد اسپرس و 25 درصد رازیانه + 75 درصد اسپرس) به عنوان کرت های فرعی بود. صفات مورد مطالعه در این آزمایش درصد پروتئین و فیبر خام، کربوهیدرات محلول در آب، خاکستر، قابلیت هضم ماده خشک، درصد دیواره سلولی و درصد دیواره سلولی عاری از همی سلولز و انرژی متابولیسمی بودند. نتایج نشان داد بالاترین درصد پروتئین خام در سال اول مربوط به تک کشتی رازیانه (6/20 درصد) و نسبت های بالاتر کود شیمیایی (7/18 درصد)، و در سال دوم مربوط به کشت و کود تلفیقی به ترتیب با 3/23 و 4/23 درصد بود. بالاترین ماده خشک قابل هضم مربوط به تک کشتی اسپرس با دریافت کود تلفیقی با 1/87 درصد به دست آمد و نسبت به کشت خالص رازیانه 22 درصد افزایش در این سطح تیمار کودی داشت. درصد فیبر خام و دیواره سلولی عاری از همی سلولز در نسبت های بالاتر اسپرس کاهش یافتند. انرژی متابولیسمی در سال اول تحت کود شیمیایی و در سال دوم تحت کود دامی، و همچنین درصد خاکستر کل تحت کود دامی و هر دو در الگوی تک کشتی رازیانه بالاتر بودند. بنابراین، ما سیستم کشت مخلوط 50 درصد رازیانه + 50 درصد اسپرس تحت منبع کودی 50 درصد کود دامی + 50 درصد کود شیمیایی نیتروژن را پیشنهاد می‏کنیم.