کاربرد مدل SALTMED در پیش بینی شوری آب رودخانه کرخه پس از اجرای فاز اول پروژه 550 هزار هکتاری احیاء اراضی استان های خوزستان و ایلام

در این مطالعه به پیش بینی شوری آب رودخانه کرخه پس از بهره برداری از پروژه های آبیاری و زهکشی جهاد نصر با استفاده از مدل شبیه ساز شوری SALTMED پرداخته شد. با توجه به شرایط اقلیمی، الگوی کشت، برنامه آبیاری، خصوصیات خاک و آب و زهکش دشت های اوان، دوسالق، ارایض و باغه که جز دشت های علیا محسوب می شوند، حجم زهاب خروجی و میزان نمک تولیدی از هر دشت با مساحت کلی 55 هزار هکتار شبیه سازی شد. همچنین از داده های مربوط به سال های (96-1392) به دلیل کامل بودن اطلاعات استفاده شد. نتایج نشان داد که در سال پایه آماری 1393 و بر اساس پیش بینی مدل SALTMED؛ مقدار 150، 87، 140 و 197 هزار تن نمک به ترتیب از دشت اوان، دوسالق، ارایض و باغه به طور سالانه وارد رودخانه کرخه می شود. اگر طی 10 سال همین روند ادامه داشته باشد، حجمی بالغ بر 5/74 میلیون تن نمک از زهاب دشت های فوق وارد کرخه و نهایتا وارد تخلیه گاه آن یعنی تالاب هورالعظیم خواهد شد که تبعات زیست محیطی فراوانی را به دنبال خواهد داشت. نتیجه کلی نشان داد که با بهره برداری از 37 هزار هکتار از 55 هزار هکتار مساحت چهار دشت مذکور، شاخص شوری (EC) آب کرخه به طور قابل توجهی افزایش یافته و به طور متوسط از 1/15 به بیش از 2 دسی زیمنس بر متر می رسد. حال اگر کل این 55 هزار هکتار و یا اراضی بیشتری از طرح 550 هزار هکتاری مورد بهره برداری قرار گیرد، چه حجم از زهاب و نمک وارد رودخانه ها خواهد شد؟