بررسی اثربخشی و ماندگاری نمایش خلاق بر سازگاری اجتماعی در نوجوانان تیزهوش پرخاشگر

پرخاشگری در نوجوانان امری شایع است و یکی از ویژگی های روانشناختی نوجوانان افزایش گرایش به رفتارهای پرخاشگرانه است و نوجوانان پرخاشگر معمولا دارای مشکلاتی در زمینه سازگاری اجتماعی هستند. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی و ماندگاری نمایش خلاق بر سازگاری اجتماعی در نوجوانان تیزهوش پرخاشگر انجام شد. این مطالعه نیمه آزمایشی با استفاده از طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری یک ماهه با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش نوجوانان دختر تیزهوش پرخاشگر در مدارس استعدادهای درخشان دخترانه منطقه دو شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بودند. تعداد 30 فرد پس از بررسی ملاک های ورود به مطالعه با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. گروه آزمایش 12 جلسه دو ساعته (هفته ای یک جلسه) در برنامه نمایش خلاق شرکت کرد و گروه کنترل آموزشی ندید. داده ها با پرسشنامه پرخاشگری (باس و پری، 1992) و خرده مقیاس سازگاری اجتماعی در آزمون شخصیت کالیفرنیا (تیگز و همکاران، 1941) در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری یک ماهه گردآوری شدند. همچنین، داده ها با روش های خی دو، تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم افزار SPSS-19 در سطح معناداری 05/0 تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که گروه های آزمایش و کنترل از نظر دوره تحصیلی و سن تفاوت معناداری نداشتند (05/0<P). همچنین، روش نمایش خلاق باعث افزایش سازگاری اجتماعی در نوجوانان تیزهوش پرخاشگر شد و نتایج در مرحله پیگیری نیز ماندگار باقی ماند (001/0>P). با توجه به نتایج، مشاوران و روانشناسان می توانند از روش نمایش خلاق در کنار سایر روش ها جهت بهبود ویژگی های روانشناختی نوجوانان به ویژه سازگاری اجتماعی آنان استفاده کنند.