شناسایی عوامل موثر بر کاهش جمعیت مارماهی دهانگرد خزری (Caspiomyzon wagneri Kessler, 1870) در رودخانه شیرود: لزوم اتخاذ سیاستهای مدیریتی- حفاظتی

مارماهی دهان گرد خزری (Caspiomyzon wagneri) یکی از گونه های اکولوژیکی مهم و بومی حوضه دریای خزر می باشد. مطالعه حاضر به منظور شناسایی عوامل موثر بر کاهش جمعیت این گونه در یکی از زیستگاه های مهم حوضه جنوبی دریای خزر، رودخانه شیرود، انجام شد. در مطالعه حاضر، سه ایستگاه در پایین دست رودخانه شیرود برای نمونه برداری از ماهیان انتخاب شدند. بلافاصله پس از نمونه برداری ماهیان، پارامترهای فیزیکوشیمیایی آب رودخانه شامل pH، مواد جامد محلول (TDS)، هدایت الکتریکی (EC)، دمای آب، شوری و اکسیژن محلول (DO) ثبت گردید. در این مطالعه، ارتباط بین پارامترهای فیزیکوشیمیایی آب با استفاده از همبستگی پیرسون موردبررسی قرار گرفت. همچنین، به منظور بررسی رابطه بین پارامترهای محیطی و فراوانی مارماهی دهان گرد خزری از آنالیز Canonical Correspondence Analysis استفاده شد. علاوه بر بررسی عوامل فیزیکوشیمیایی موثر بر جمعیت این گونه، منشا فعالیت های انسانی انجام شده در منطقه مورد مطالعه که روی این عوامل و درنهایت ساختار جمعیت تاثیر می گذاشت، شناسایی شد. بر اساس نتایج به دست آمده، در بین فاکتورهای مورد مطالعه، دما و شوری همبستگی معنی داری با یکدیگر داشتند. نتایج نشان داد که فاکتورهای EC و pH بیشترین تاثیر را بر فراوانی ماهیان در رودخانه شیرود داشتند. با توجه به اهمیت چرخه تولیدمثلی مارماهی دهان گرد در حوضه دریای خزر، مطالعه حاضر پیشنهاد می کند که جلوگیری از تخریب زیستگاه به ویژه محل های تخم ریزی باید در اولویت قرار گیرد. از این رو، اجتناب از ورود آلاینده ها به رودخانه و لایروبی و استخراج شن و ماسه باید موردتوجه قرار گیرد.