کنترل رقیق شدگی خارجی در معدن روباز مس سونگون

پدیده رقیق‎‎ شدگی یکی از پیامد‎های نامطلوب معدنکاری است که در اثر مخلوط شدن ناخواسته باطله و ماده‎ معدنی ایجاد می‎گردد. از آثار نامطلوب رقیق شدگی می‎توان به افزایش هزینه ‎های استخراج، حمل‎ ونقل، فرآوری، افزایش عیار‎حد معدن و تخریب محیط‎زیست اشاره کرد. کنترل رقیق شدگی و اثرات نامطلوب آن نیاز به شناسایی عوامل ایجادکننده رقیق شدگی دارد. بررسی‎های میدانی انجام شده از معدن مس سونگون آذربایجان‎شرقی که به روش روباز استخراج می‎شود، نشان می‎دهد که عواملی نظیر نفوذ دایک‎های عقیم، تماس بلوک‎های باطله و ماده‎معدنی در مرز‎ها، خطاهای نمونه‎ برداری و خطاهای مورفی (خطای انسانی)، فاکتورهای موثر بر ایجاد رقیق شدگی می‎باشند. در این تحقیق به منظور تخمین میزان رقیق شدگی خارجی (رقیق شدگی ناشی از دایک‎ها) معدن مس سونگون، از مدل‎سازی زمین‎ آماری (کریجینگ شاخص) استفاده شده است. میزان رقیق شدگی خارجی معدن (3/11 درصد) محاسبه شد. مقدار رقیق شدگی خارجی نسبت به حداکثر تخمین اولیه‎ ی رقیق شدگی در معادن روباز با ذخایر توده ‎ای، بیشتر به نظر می‎رسید اما با توجه به وجود دایک‎ها این عدد معقول است. برای کاهش رقیق شدگی خارجی ناشی از نفوذ دایک‎ها پیشنهاد استفاده از دستگاه ایکس آر اف مدل 7000 داده شد. داده ‎های آماری موجود قبل و حین استفاده از دستگاه ایکس آر اف نشان داد که هنگام استفاده از دستگاه، عیار میانگین روزانه به دست آمده (واقعی) نزدیکی بیشتری با عیار پیش‎ بینی شده دارد و از میزان رقیق شدگی خارجی ناشی از دایک‎ها در حین عملیات کاهش یافته است.