دیدگاه نوصدرائیان معاصر درباره سازگاری نظریه «ترکیب جسم از ماده و صورت» با نظریه «ترکیب جسم از اجزاء»

در این مقاله، دیدگاه نوصدراییان معاصر درباره سازگاری نظریه «ترکیب جسم از ماده و صورت» با نظریه «ترکیب جسم از اجزاء» را بررسی می نماییم. برای این منظور، در مقدمه، با اشاره به اینکه یونان خاستگاه مبحث ماده و صورت است و ارسطو، جسم را مرکب از ماده و صورت می داند؛ دیدگاه ذی مقراطیس، که جسم را مرکب از اجزاء غیر قابل تجزیه می داند، را بیان می کنیم. در ادامه، دیدگاه ابن سینا، ملاصدرا و هادی سبزواری را، که ترکیب جسم از اجزاء را ابطال می نمایند، ذکر می کنیم و پس از آن به بیان نظر نوصدراییان معاصری چون عبدالله جوادی آملی، سیدمحمد حسین طباطبایی، مرتضی مطهری و محمد تقی مصباح یزدی در این باره می پردازیم و تفاوت آراء آنها نسبت به  بسیاری از فلاسفه پیشین و علل این اختلاف رویکرد را روشن می سازیم و سپس در جمع بندی آراء، سازگاری نظریه «ترکیب جسم از ماده و صورت» با نظریه «ترکیب جسم از اجزاء» را از منظر نوصدراییان معاصر نتیجه می گیریم. این مطلب، گوشه ای از تطور مباحث مرتبط با ماده و صورت در فلسفه اسلامی و تکامل تدریجی آن و گشوده شدن افق های تازه در تحلیل مسایل را نشان می دهد و از دست آوردهای فلسفی معاصر محسوب می شود.