رهیافتی بر تشخیص احادیث زمانمند و غیرزمانمند

در میان دانش های حدیثی، «فقه الحدیث» از جایگاه رفیعی برخوردار است. بر این پایه، دانشیان حدیث با کاربست قواعد  فهم حدیث، تلاش کرده اند تا حدیث، روشمندانه فهم گردد. از سوی دیگر همواره فهم حدیث دچار آسیب هایی گشته است. «تعمیم گرایی» یا تسری دادن آموزه حدیثی درباره فرد، گروه، زمان و مکان خاصی  به افراد، گروه ها، زمان ها و مکان های دیگر از آسیب هایی است که گاه فهم مقصود اصلی گوینده را تهدید می کند. این نوشتار درصدد راه های تشخیص گزاره های حدیثی «تعمیم ناپذیر» از گزاره های حدیثی «تعمیم پذیر» و بررسی زمینه های پدیداری «تعمیم گرایی» است. با توجه به شان صدور، تصریح معصوم، بی تاثیری رفتاری در زمانی دیگر، نبودن مصداق در شرایط امروزی، متکلم بودن پیامبر و امام و توجه به مصب حدیث می توان به تفکیک میان گزاره های حدیثی تعمیم پذیر از تعمیم ناپذیر اقدام کرد.