ارزیابی توسعه فناوری در ایران بر اساس دو الگوی فناوری مناسب و خوداتکا، مورد مطالعه برنامه های اول تا پنجم توسعه

هدف از پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی توسعه فناوری در ایران در طول برنامه های اول تا پنجم توسعه مبتنی بر دو رهیافت و مدل نظری فناوری مناسب و خوداتکا است. نخست جوهر استدلال دو مدل مذکور تشریح می شود. سپس اسناد و مطالعات انجام شده از برنامه های اول تا پنجم توسعه با تاکید بر توسعه فناوری، بر اساس مفاهیم دو الگو و مدل نظری مورد ارزیابی قرار می گیرد. داده های گردآوری شده شامل دو دسته اسناد است. اسناد و گزارش هایی که بر تاریخ توسعه فناوری در ایران پس از انقلاب اسلامی پرداخته اند و اسناد و مطالعاتی که توسعه فناوری در این دوره ها را ارزیابی و تحلیل کرده اند. برای دستیابی به هسته کانونی و مقولات مرکزی فعالیت های توسعه فناوری از روش تحلیل مضمون استفاده شد. با استفاده از این روش تلاش گردید تا اسناد و داده های گردآوری شده کدگذاری شده و مضامین اصلی آن استخراج گردد و در نهایت مدل نظری از برنامه های توسعه فناوری در طول برنامه اول تا پنجم ترسیم شد. یافته های پژوهش بیانگر توجه برنامه ریزان و سیاستگذاران بر اتخاذ برخی از انواع فناوری ها در هر یک از دوره های اول تا پنجم توسعه می باشد که در جداول مرتبط بیان می شود. نوآوری پژوهش حاضر در ترسیم مدل توسعه فناوری در طول برنامه های توسعه با استفاده از روش کیفی تحلیل مضمون است که نقاط قوت و ضعف برنامه-ها را تبیین می نماید.