ارزیابی سازگاری و پایداری لاین های جهش یافته کلزای زمستانه در مناطق سرد و نیمه سردسیر ایران به روش GGE بای پلات

این پژوهش به منظور بررسی پایداری و سازگاری عملکرد دانه و شناسایی ژنوتیپ های پرمحصول کلزا در ایستگاه های تحقیقاتی مناطق سرد و نیمه سردسیر شامل کرج، زرقان، اصفهان و کرمانشاه انجام گرفت. در این بررسی تعداد 16 لاین جهش یافته کلزا به همراه والدین آن ها و سه رقم تجاری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی (1396-1394) در کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه مرکب (دو سال و چهار مکان) نشان داد که اثرات ساده سال و ژنوتیپ، اثر متقابل سال در مکان، ژنوتیپ در مکان و اثر متقابل سال در مکان در ژنوتیپ برای عملکرد دانه از نظر آماری معنی دار بود. بیشترین وکمترین عملکرد دانه به ترتیب مربوط به کرمانشاه با 4016 کیلوگرم در هکتار و زرقان با 2886 کیلوگرم در هکتار بوده و لاین T-900-4 با متوسط عملکرد دانه 3840 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را در بین ارقام و لاین ها مورد بررسی داشت. برای مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ در محیط از روش GGE  بای پلات استفاده شد. بر اساس نمودار چند ضلعی مربوط به ژنوتیپ ها، لاین های، Z-800-6، Z-900-7، Okapi و Z-800-3 به ترتیب در کرج، زرقان، کرمانشاه و اصفهان بیشترین عملکرد را تولید نمودند. هم چنین براساس نمودار ژنوتیپ ایده آل فرضی و نمودار بای پلات ژنوتیپ ها و محیط ها، لاین Z-900-7 باتوجه به معیار پایداری در روش GGE و مقایسه رتبه بندی عملکرد دانه، پایداری مطلوب تری را نشان داد و به عنوان ژنوتیپ برتر از لحاظ تولید دانه و نیز پایداری عملکرد شناسایی شد.