مرور نقادانه مقالات سنجش سطح دسترسی و توسعه یافتگی با شاخص های بهداشتی و درمانی

باتوجه به اهمیت موضوع عدالت توزیعی در خدمات بهداشتی درمانی، مطالعات فراوانی در ایران صورت گرفته است. اما با این وجود اغلب این پژوهش ها با نقاط ضعف و کم دقتی هایی همراه است. همچنین نتایج برخی از مطالعات با واقعیات ملموس همخوانی ندارد. از همین رو در این نقد با ارزیابی روش‏ شناسی این مطالعات تلاش شده نقاط ضعف آنها مشخص شده و راهکار جایگزین معرفی شود.

این یک مطالعه نقادانه است که در سال 1399 بر روی 40 مقاله در زمینه سنجش سطح دسترسی و توسعه یافتگی با شاخص‏ های بهداشتی و درمانی انجام گرفت. بازه زمانی مقالات از سال 1381 تا سال 1398 است. برای نقد مقالات ابتدا تمام متن مقاله دریافت و مطالعه شد و سپس باتوجه به روش شناسی مطالعه و نیز باتوجه به نتایج آنها نقد مقاله صورت گرفت. در نهایت ایرادات پرتکرار انتخاب شدند و برای آنها پیشنهاد اصلاحی داده شد.

پس از بررسی مقالات، مجموعا 7 نوع ایراد در 3 دسته شناسایی شد... که عبارتند از: شناسایی صحیح شاخص‏ ها (شامل تعداد- سطح‏ بندی- وزن- نوع و واحد- حذف هم پوشانی)، انتخاب ابزار‏ مناسب برای رتبه‏ بندی و استفاده از پایگاه های اطلاعاتی کامل و مناسب.

با استفاده از شاخص های جامع ‏تر و کامل‏ تر، محاسبه صحیح‏ تر شاخص‏ ها و روش ‏شناسی مناسب‏ تر که وزن شاخص‏ ها را به درستی محاسبه کند، می ‏توان به نتایجی دست پیدا کرد که بیشتر قابل استناد باشند.