تفکر ریزوماتیک و تکثر سلفیسم «جهادی»: بررسی عامل درونی و محرک بیرونی

آن‌چه که در مطالعات مرتبط با سلفی‌های جهادی مورد توجه محققان قرار نمی‌گیرد، تناسب تفکر و نگرش آنها با شرایط زمانه است؛ دوره پسامدرن شیوه اندیشیدن خاص خود را می‌طلبد، همان‌گونه که ابزار و لوازم مواجهه و مقابله با تهدیدات نیز تغییر کرده است. باید بررسی کرد که در شرایط کنونی شیوه نگرش سلفی‌های نسبت به خود و محیط بیرونی چیست و چه عاملی آنها را به تکثیر و تکثر روزافزون کشانده است؟ از این‌رو، این تحقیق مبانی اصلی گسترش سلفی‌گرایی جهادی را در دو عامل فکری و محرک بیرونی مورد مطالعه قرار داده و پیامدهای آن را پراکندگی هرچه بیشتر این گرایش و ناتوانی در کنترل و مقابله با آن توسط جامعه بین‌المللی دانسته است. برای تبیین این فرضیه که به روش توصیفی – تحلیلی صورت گرفته، ابتدا با استفاده از نظریه و استعاره ریزوم مبنایی برای گذار از مرجعیت‌محوری به خودمرجعی در بین جهادی‌های سلفی چارچوبی تدارک دیده است تا گذار فکری آن‌ها از اتباع از مجتهدین به اتباع مستقیم از نص را نشان دهد و سپس از تهاجم نظامی غرب به جوامع اسلامی به عنوان محرک بیرونی برای تحریک و تکثیر گروه‌های سلفی جهادی بهره گیرد. مقاله در نهایت به این نتیجه‌ رسیده است که تنها راه‌ فوری خشکاندن ریشه و امکان زیست آنها مسدود کردن دسترسی‌شان به منابع مالی، تجهیزات، نیروهای انسانی و اطلاعات است و امکان تغیر افکار آنها در حال حاضر وجود ندارد.