تعیین اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر وسوسه مواد و تنظیم هیجان در معتادان تحت درمان نگهدارنده با متادون

 افراد دارای سوءمصرف مواد در تنظیم هیجان های خود مشکلات جدی دارند. همچنین وسوسه مصرف مواد آن ها را تهدید می کند؛ ازاین رو هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر وسوسه مواد و تنظیم هیجان در معتادان تحت درمان نگهدارنده با متادون شهر کرمان بود.

روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری را تمامی معتادان تحت درمان متادون مراکز ترک اعتیاد شهر کرمان زیر نظر سازمان بهزیستی در سال 1396 تشکیل دادند. پنجاه نفر از جامعه مذکور به صورت نمونه گیری دردسترس و داوطلبانه وارد مطالعه شدند. سپس به طور تصادفی در گروه آزمایش یعنی آموزش ذهن آگاهی (25 نفر) و گروه گواه (25 نفر) قرار گرفتند. آزمودنی ها در پیش آزمون و پس آزمون به پرسشنامه تنظیم هیجان (گراتز و رومر، 2004) و مقیاس پیش بینی بازگشت (عود) (رایت و همکاران، 1993) پاسخ دادند. گروه آزمایش به مدت هشت جلسه شصت دقیقه ای در جلسات آموزش ذهن آگاهی براساس پروتکل درمانی کابات-زین (2003) شرکت کرد؛ درحالی که برای گروه گواه آموزشی ارایه نشد. داده ها با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره و تک متغیره در سطح معنا داری 0٫01 با استفاده از نرم افزار SPSS</span> نسخه 22 تحلیل شدند.

نتایج نشان داد، بعد از تعدیل اثر نمرات پیش آزمون، تفاوت معناداری بین میانگین نمرات متغیر وسوسه مواد (0٫001>p</span></em>) و خرده مقیاس های آن شامل میزان میل (0٫001>p</span></em>) و میزان وسوسه (0٫001>p</span></em>) و همچنین متغیر تنظیم هیجان (0٫001>p</span></em>) و خرده مقیاس های آن شامل عدم پذیرش پاسخ های هیجانی (0٫010=p</span></em>)، دشواری در دست زدن به رفتار هدف مند (0٫010=p</span></em>)، دشواری های کنترل تکانه (0٫035=p</span></em>)، فقدان آگاهی هیجانی (0٫010=p</span></em>)، دسترسی محدود به راهبردهای تنظیم هیجان (0٫017=p</span></em>) و فقدان شفافیت هیجانی (0٫012=p</span></em>) مشاهده شد.

براساس یافته های پژوهش، آموزش ذهن آگاهی بر کاهش وسوسه مواد و بهبود تنظیم هیجان معتادان تحت درمان نگهدارنده با متادون اثربخشی دارد.