تاثیر افزودن سطوح مختلف گیاه کاکوتی (Ziziphora clinopodioides) به جیره بر فعالیت هضمی-تخمیری باکتری ها و قارچ های بی هوازی شکمبه ی بره های پرواری عربی در شرایط برون تنی

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر استفاده از سطوح مختلف مکمل گیاه کاکوتی در جیره ی بره ی پرواری بر فعالیت هضمی-تخمیری باکتری ها و قارچ های استخراج شده از شکمبه ی آن ها انجام شد. در ابتدا، با روش هضم دو مرحله ای، بهترین سطح مکمل گیاه کاکوتی در جیره مشخص شد. برای این منظور، شش تیمار حاوی سطوح صفر (شاهد)، 2/0، 4/0، 6/0، 8/0 و یک درصد گیاه کاکوتی به یک جیره ی استاندارد بره های پرواری افزوده شد. سپس بر اساس تجزیه و تحلیل نتایج، از بین آن ها شاهد و تیمارهای حاوی سطوح 2/0 و 4/0 درصد برای تعیین اثر مکمل کاکوتی بر فعالیت قارچ ها و باکتری های بی هوازی شکمبه ای انتخاب شدند. مایع شکمبه برای آزمایش هضم دو مرحله ای و کشت باکتری ها و قارچ های شکمبه ای، از چهار راس بره ی نر عربی که به مدت چهار هفته با یک جیره ی پرواری (مشابه با ترکیب جیره ی بخش آزمایشگاهی) تغذیه شده بودند، تهیه شد. قارچ ها و باکتری های بی هوازی نیز از مایع شکمبه ی آن ها جدا و تخلیص شدند. در آزمایش هضم دو مرحله ای، با افزودن مکمل کاکوتی به جیره، قابلیت هضم ماده خشک، الیاف نامحلول در شوینده خنثی (NDF) و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی (ADF) به طور معنی داری نسبت به تیمار شاهد افزایش نشان داد (05/0<p). بیشترین درصد قابلیت هضم ماده خشک، NDF و ADF در جیره ی حاوی 4/0 درصد کاکوتی و کمترین مقدار در جیره ی شاهد مشاهده شد؛ اما جیره های حاوی کاکوتی اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشتند. غلظت نیتروژن آمونیاکی و pH در محیط کشت اختصاصی قارچ های شکمبه در روزهای اول، سوم و ششم انکوباسیون و میانگین غلظت کل دوره و نیز در زمان های 24، 48 و 72 ساعت پس از آغاز انکوباسیون جیره های آزمایشی با باکتری های بی هوازی شکمبه، تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفتند. با مکمل کردن کاکوتی در جیره، قابلیت هضم ماده خشک و NDF توسط قارچ ها در روز اول، سوم و ششم انکوباسیون و توسط باکتری های بی هوازی شکمبه در زمان های 24، 48 و 72 ساعت پس از آغاز انکوباسیون و میانگین کل دوره آزمایش به طور معنی داری افزایش یافت (05/0<p). تفاوت معنی داری در فعالیت هضمی قارچ ها و باکتری های بی هوازی شکمبه در بین جیره های حاوی کاکوتی مشاهده نشد. در مجموع، استفاده از مکمل کاکوتی در جیره بره های پرواری باعث بهبود فعالیت هضمی قارچ ها و باکتری های بی هوازی جدا شده از شکمبه آن ها شد.