بازکاوی معنای ماده رحمت؛ به ویژه در مقام انتساب به خدای سبحان

وصف رحمت در قرآن کریم بارها در قالب های مختلف به خدای سبحان منتسب گشته و آثاری اساسی و بس مهم برای آن یاد شده است؛ از این رو، ارتقای معرفت در خصوص آن مهم و مفید است. طبیعی است که واکاوی مفهوم «رحمت الهی» ابتدایا منوط به مفهوم یابی خود ماده رحمت است. تحقیق حاضر کوشیده به شیوه توصیفی _ تحلیلی به تعریفی دقیق تر از ماده رحمت و در پی آن ارایه مفهومی دقیق تر در خصوص «رحمت الهی» بپردازد و البته در این مسیر به گونه مقتضی از راهکارهای معناشناسی بهره برده است. باری می توان گفت: «رحمت» در معنای اصلی اش عبارت است از میل درونی به ایصال خیر به «مرحوم»، که از محبت برخاسته از نوعی مبدا مشترک یا قرب پیشین نشیت می گیرد. در موارد انتساب ماده «رحمت» به خدای سبحان در آیات شریفه نیز، به رغم برخی تاویلات خلاف ظاهر، به نظر می رسد مراد از رحمت، مفاد متعارف معنای پیش گفته، البته با لحاظ شان الهی است؛ هرچند از باب مجاز، گاه رحمت الهی، به فعل افاضه و انعام الهی یا مصداق خارجی نعمت و فیض الهی نیز اطلاق شده است.