تاثیر شناخت درمانی هستی‏نگر بر درد ذهنی و خود انتقادگری زنان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه

اختلال استرس پس از سانحه یک اختلال مزمن ناتوان‏کننده است. حوادث جاده‎ای از شایع‏ترین علل ایجاد اختلالات مرتبط با استرس می‏باشد. این پژوهش با هدف تعیین تاثیر شناخت درمانی هستی‏نگر بر درد ذهنی و خودانتقادگری زنان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه انجام شد.

پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی زنان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه ناشی از سوانح جاده‏ای مراجعه‏کننده به مرکز آموزشی-درمانی فارابی شهر کرمانشاه در سال 1399 بود. با نمونه‏گیری در دسترس، 30 نفر انتخاب و به شیوه تصادفی (قرعه‏کشی) در گروه های آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند و پرسشنامه های درد ذهنی (Orbach و همکاران، 2003)، خودانتقادگری (Zuroff و Thompson، 2004) و اختلال استرس پس از سانحه (Reed و Norris، 1997) را تکمیل کردند. در گروه آزمایش، شناخت درمانی هستی‏نگر در 10 جلسه (هفته ای 1 جلسه 5/1 ساعته) اجرا گردید. در گروه کنترل مداخله ای انجام نشد. پس از پایان درمان از گروه ها پس‏آزمون گرفته شد. داده ها با روش‏ تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شد.

شناخت درمانی هستی‏نگر بر کاهش نمرات خودانتقادگری کل (45/4=F، 016/0=p و 56/0=Eta)، مولفه‏های خودانتقادگری درونی و مقایسه‏ای گروه آزمایش در پس‎آزمون اثربخش بود. همچنین، باعث کاهش معنی دار درد ذهنی (33/13=F، 001/0=p و 63/0=Eta) در آزمودنی‏های گروه آزمایش شد.

به نظر می‏رسد شناخت درمانی هستی‏نگر یک برنامه غیردارویی مقرون به صرفه و موثر برای کاهش درد ذهنی و خودانتقادگری در مبتلایان به اختلال استرس پس از سانحه است.