قانون گرایی و قرارداد جانشینی در بارداری و حقوق ایران

زمینه:

اهدای جنین می تواند با عناوین مختلف فقهی و حقوقی مانند اعراض، اذن، صلح، هبه و قرارداد خصوصی منطبق گردد. اصل «آزادی قراردادها» که قانون مدنی در ماده 10 آن را ذکر نموده محدوده قراردادها را از حصار عقود معین خارج ساخته تا هر قراردادی که مخالف صریح قانون نباشد از حمایت قانون گذار برخوردار گردد. بنابر این اهدای جنین می تواند در قالب قرارداد خصوصی صورت بگیرد. به همین جهت برخی از حقوقدانان قرارداد اهدای جنین را یک قرارداد غیر مالی بین اهدا کنندگان و مراکز مجاز درمان ناباروری می دانند که تابع قواعد عمومی قراردادهاست، علاوه بر این معتقدند که مجانی یا معوض بودن عمل مانع از ارایه پاداش به اهدا کنندگان نیست چنان که هبه می تواند معوض باشد که عوض در این صورت فرعی است.

روش تحقیق:

پژوهش حاضر بر اساس روش تحقیق کتابخانه ای و اسنادی انجام شده است که به بررسی ماهیت قرارداد جانشینی در بارداری می پردازد.

در مورد ماهیت قرارداد جانشینی در بارداری، هیچ نص قانونی وجود ندارد، فلذا برای تعیین ماهیت این قرارداد باید به اصول کلی حقوقی و منابع فقهی در شناسایی نوع و ماهیت اعمال حقوقی مراجعه کرد. همچنین باتوجه به گسترش استفاده از دانش تولید جنین آزمایشگاهی و رحم جایگزین و مشکلات ناشی از این روش درمانی در سطح جامعه، بررسی ماهیت حقوقی چنین قراردادهایی ضروری است.