اثر افزایش راندمان کاربری آب بر بهبود وضعیت منابع آب زیرزمینی با استفاده از مدل WEAP در دشت قزوین

تامین آب و مدیریت صحیح منابع آب، یکی از چالش های جدی مدیران و پژوهش گران این حوزه است. مساله مدیریت و تلاش برای یافتن یک راهکار مناسب در حوضه های کم آب برای حل مشکل کم آبی، به تخصیص بهینه و اولویت بندی مصرف آب بین بخش های کشاورزی، شرب و صنعت منطقه بستگی دارد. در این مطالعه با به کارگیری مدل شبیه سازی WEAP، مصارف و هم چنین منابع آب دشت قزوین در یک بازه 10 ساله مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور سناریوهای مختلفی در زمینه کاهش تقاضای آب کشاورزی، شرب و صنعت، افزایش راندمان کاربری آب و کاهش هدررفت آب مطرح شد و اثرات آن ها بر منابع آب این منطقه در مقایسه با سناریوی ادامه روند کنونی (مرجع) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از سناریوی مرجع نشان داد که ذخیره آب زیرزمینی روند رو به کاهش دارد و بیش ترین افت بین سال های 1397 و 1398 با افت تقریبی 400 میلیون مترمکعب است، درحالی که بر اساس سناریوی افزایش راندمان، روند ذخیره آب زیرزمینی از سال اول تا سال آخر سناریو بالغ بر 1500 میلیون مترمکعب افزایش پیدا می کند. مقایسه نیاز تامین نشده بین دو سناریو نشان داد که در سناریوی افزایش راندمان مقداری بالغ بر 40 میلیون مترمکعب نیاز به آب را در منطقه کاهش می دهد. نتایج کمی این پژوهش نشان داد که جایگزینی سامانه های نوین آبیاری، مانند آبیاری میکرو در دشت قزوین به جای روش های سنتی آبیاری، سبب کاهش هدررفت حجم عظیمی از منابع آبی منطقه می شود. با این وجود، این تغییر هم نمی تواند مشکل آب منطقه را به تنهایی حل کند، از این رو، به علت افت سطح آب زیرزمینی در منطقه می توان راهکارهایی از جمله تغذیه مصنوعی آبخوان را مد نظر داشت.