روابط سیاسی نادر شاه افشار با خانات خیوه

رسمیت یافتن مذهب تشیع توسط صفویان در ایران به عنوان مسئله ای چالش برانگیز برای دولت های هم مرز با ایران از جمله خانات محلی تحت حاکمیت ازبک ها در منطقه آسیای مرکزی، بازتاب داشت. نمودهای عینی مواضع و سیاست خانات خیوه و خوارزم در قبال صفویان از آغاز تا اضمحلال، موازی با خوانش های خودمختاری در ابتدای تاسیس، تحت سلطه بودن در دوره شاه عباس بزرگ و  استقلال از ایران در دوره فروپاشی انعکاس یافتند. در راستای این مسیله، سیاست های تحریک آمیز و توسعه طلبانه خانات منطقه خوارزم، هم زمان با اواخر دوره حکومت صفویان، حاکمیت ایران آن دوره را برای مدتی با چالش جدی مواجه ساخت. رهیافتی در باب مسئله مذکور که شروع آن توسط افغان ها و تداوم آن با پشتیبانی و حمایت خوانین وقت آسیای مرکزی در خیوه تحت حاکمیت شیرغازی خان و بعد ایلبارس خان تدارک و پشتیبانی می شدند و نیز رهیافتی در باب مسئله هم عرض با آن، هنگام لشکرکشی نادر شاه به هند و همانا ورود شورشیانی از منطقه خوارزم به هدایت و تحریک ایلبارس، خان وقت خیوه به منطقه خراسان درخور توصیف هستند؛ تحولاتی که در نوع خود از جمله علت های توجه و لشکرکشی نادر به منطقه خوارزم بودند. پژوهش حاضر بر اساس این مسئله شکل گرفته است که روابط سیاسی نادر شاه با خانات خیوه به چه شکل بود و به چه نتایجی منتهی گردید؟