ارزیابی روند تغییرات کیفیت روغن زیتون در سطوح مختلف آلودگی به مگس میوه زیتون Bactrocera oleae (Dip.: Tephritidae)

مگس میوه زیتون یکی از مهم ترین آفات محصول زیتون در کشور است. نظر به اینکه میزان آسیب پذیری کیفیت روغن در ارقام مختلف متاثر از میزان آلودگی و زمان روغن کشی است، تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر خسارت مگس زیتون روی کیفیت روغن زیتون رقم "Zard" در دوره ماندگاری آن، طی دو سال (1397 -1399) اجرا شد. تیمارهای مربوط به شاهد و 10، 20، 30، 40 و 50 درصد آلودگی به مگس میوه زیتون به طور دستی تهیه شدند. سپس، شاخص های کیفی مهم روغن، از جمله ارزش پراکسید، اسیدیته و ضریب خاموشیK232  و K270 در نه مرحله زمانی به فاصله سه ماه اندازه گیری شد. آزمایش با استفاده از طرح آماری اندازه گیری های تکراری (Repeated Measures) با سه تکرار به انجام رسید. نتایج نشان داد اختلاف بین نمونه های با درصد آلودگی های مختلف، از لحاظ شاخص های پراکسید و اسیدیته معنی دار بود. همچنین، بین مراحل زمانی نمونه برداری در هر کدام از تیمارهای شاهد، 10، 20، 30، 40 و 50 درصد آلودگی به مگس زیتون اختلاف معنی دار مشاهده شد، اما در مقابل اختلاف بین نمونه ها برای ضرایب خاموشی طول موج های 232 و 270  معنی دار نبود. بر اساس نتایج به دست آمده، میزان اسیدیته پس از 24 ماه، در نمونه با 50 درصد آلودگی به مگس زیتون 58/57 درصد افزایش نشان داد و از لحاظ ارزش پراکسید، با افزایش قابل توجهی (افزایش بیش از 13 برابر) همراه بود. لازم به ذکر است که مقدار شاخص پراکسید برای درصدهای آلودگی 30، 40 و 50 درصد در مرداد 99 و آبان 99 بیش از حد مجاز استاندارد به دست آمد. نتایج این پژوهش بیانگر اختلاف های قابل توجه شاخص پراکسید بین نمونه های شاهد با نمونه های آلوده به مگس زیتون و همچنین، زمان های مختلف انبارداری می باشد، بنابراین هرچه آلودگی و مدت زمان انبارداری افزایش می یابد از کیفیت روغن زیتون کاسته می شود.