تحلیل بازتاب رفتارهای آئینی اهل حق در میراث مادی بر اساس کاوش های باستان شناسی، مطالعات اسنادی و باستان /مردم شناسی

یکی از فرقه های اسلامی منطقه غرب کشور به ویژه در استان لرستان فرقه «اهل حق» است که از سابقه تاریخی زیادی برخوردار بوده و دارای اماکن مقدس و آرامگاه هایی متعلق به پیران این فرقه در این منطقه است. این پژوهش بر اساس کاوش باستان شناسی در محوطه یکی از آرامگاه های پیران اهل حق به نام پیر میکاییل و بررسی های میدانی مردم شناسی منطقه و مطالعات مردم نگاری با هدف واکاوی شعایر آیینی این مسلک، که به صورت نماد و نشانه در میراث مادی تبلور یافته یا به صورت رفتار آیینی از گذشته تاکنون استمرار پیدا کرده است، می کوشد از منظر باستان مردم شناسی با نگرشی توصیفی تحلیلی، شواهدی از ارتباط این بنا و تبارشناسی صاحب آن و یافته های تحقیق با فرقه اهل حق را ارایه کند. پرسش تحقیق این است که چه شواهدی از ارتباط این بنا و صاحب آن با فرقه اهل حق وجود دارد؟ نمادهای به کار رفته بر روی سنگ گورها بیانگر کدام یک از اعتقادات این آیین است؟ در این رابطه شواهد کشف شده و یافته های بررسی های میدانی مردم شناسی در منطقه مورد مطالعه و سایر مراکز حضور اهل حق در شهرستان های کوهدشت و دلفان منجر به کشف تعداد دیگری سنگ قبر شد که رهیافتی برای پی بردن به پیوند باورها و رفتارهای آیینی این فرقه با آثار مادی گردید که به صورت نماد یا نشانه بازتاب یافته است. نتایج مطالعات نشان داد که باورها و رفتارهای آیینی فرقه اهل حق در آثار مادی بازتاب یافته و در بعضی موارد به صورت نماد ظاهر شده است. سازه معماری منسوب به پیر میکاییل نیز که مورد کاوش باستان شناسی قرار گرفته، بنایی مذهبی و متعلق به اواخر دوره میانه اسلامی بوده است.