ارزیابی برهمکنش ژنوتیپ × محیط برای عملکرد اسانس ژنوتیپ های گشنیز تحت شرایط مختلف آبیاری با استفاده از روش GGE بای پلات

ارزیابی ژنوتیپ های گشنیز (Coriandrum sativum L.) تحت شرایط مختلف آبیاری می تواند در شناسایی ژنوتیپ های پایدار و با پتانسیل عملکرد بالا مفید باشد. به منظور بررسی برهمکنش ژنوتیپ × محیط برای عملکرد اسانس در گشنیز، 21 ژنوتیپ گشنیز تحت سه شرایط مختلف آبیاری شامل آبیاری نرمال (E1)، تنش ملایم (E2) و تنش شدید (E3) به طور جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. از روش آماری GGE بای پلات با مدل اثر ژنوتیپ + برهمکنش ژنوتیپ × محیط برای ارزیابی پایداری و سازگاری ژنوتیپ ها در محیط های موردبررسی استفاده شد. نتایج تجزیه مرکب عملکرد اسانس نشان داد که اثر محیط، اثر ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط معنی دار بود. معنی دار بودن اثر متقابل ژنوتیپ × محیط، بیانگر واکنش متفاوت ژنوتیپ ها در محیط های مختلف بود و ازاین رو، امکان تجزیه پایداری ژنوتیپ ها وجود داشت. نتایج تجزیه پایداری ژنوتیپ ها با روش GGE بای پلات نشان داد که دو مولفه اول و دوم GGE بای پلات، 4/96 درصد از تغییرات کل عملکرد اسانس را توجیه کردند. بر اساس بای پلات ژنوتیپ فرضی ایده آل، ژنوتیپ G17 ازنظر هر دو عامل پایداری و میانگین عملکرد اسانس، بهتر از سایر ژنوتیپ ها بود و سازگاری عمومی بالایی در همه محیط های موردبررسی داشت. علاوه بر آن، ژنوتیپ G9 در محیط E1 و ژنوتیپ G18 در محیط های E2 و E3 ژنوتیپ های برتر و با سازگاری خصوصی بالا بودند. همچنین نتایج نشان داد که کلیه محیط ها دارای قابلیت تمایز بالایی بوده و توانستند تفاوت های بین ژنوتیپ ها را به خوبی آشکار کنند. محیط تنش ملایم نزدیک ترین محیط به محیط ایده آل بود و بیشترین تمایز و بیانگری را نشان داد.