اثر تنش خشکی بر جوانه زنی بذر، کلروفیل، پرولین و فعالیت آنزیم آنتی اکسیدان دو رقم متحمل و حساس کلزا (.Brassica napus L)

خشکی یکی از مهمترین فاکتورهای محدود کننده رشد و نمو گیاهان است. این تحقیق به منظور شناسایی برخی مکانیسم های تحمل به تنش خشکی حاصل از کاربرد پلی اتیلن گلیکول 6000(PEG) در دو رقم حساس (Po4) و متحمل (Ag) گیاه کلزا به ترتیب در دو مرحله جوانه زنی (0، 0.14-، 0.48-، 0.71- و 1.17- مگاپاسکال) و مرحله رویشی (0، 0.29-، 0.48- و 0.71- مگاپاسکال)، انجام گرفت. نتایج مشخص نمود با افزایش خشکی درصد جوانه زنی و طول ساقه چه کاهش یافته، به طوری که در پایین ترین پتانسیل آبی به صفر رسید، در حالی که طول ریشه چه ابتدا در پتانسیل اسمزی 0.14- مگاپاسگال افزایش و سپس با کاهش پتانسیل آب محیط کاهش یافت. در مرحله دوم، میزان رنگیزه های فتوسنتزی با افزایش شدت تنش کم آبی روند افزایشی داشت، به-طوری که بیشترین افزایش تحت تنش متوسط در رقم حساس و در رقم متحمل تحت تنش شدید مشاهده شد. همچنین میزان پرولین تا تنش خشکی متوسط افزایش یافت که مقدار افزایش در رقم متحمل به طور معنی داری بیش از رقم حساس بود. بررسی فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز نشان داد به غیر از سطح خشکی شدید بین سایر تیمارها اختلاف معنی دار آماری مشاهده نشد و فعالیت این آنزیم در ریشه گیاه متحمل بیش از گیاه حساس بود. در مجموع با توجه به بالا بودن میزان رنگیزه های فتوسنتزی، پرولین و فعالیت گایاکول پراکسیداز در رقم متحمل می توان پیشنهاد نمود افزایش کارایی فتوسنتز تحت تنش در نتیجه ی افزایش رنگیزه های فتوسنتزی، حذف موثرتر گونه های اکسیژن فعال (ROS) به دلیل بالا بودن فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز، کاروتنوییدها و سازگاری بیشتر حاصل از تجمع پرولین، بخشی از سازوکارهای مقاومت به کم آبی در رقم متحمل به حساب می آیند.