بررسی کروموزومی گونه های جنس خلر (Lathyrus sp) در شمال غربی ایران

جنس خلر (Lathyrus) به سبب مصرف علوفه ای، تثبیت نیتروژن هوا، حفاظت از خاک، زینتی بودن، کشت آن به-عنوان کود سبز و خواص دارویی از اهمیت زیادی برخوردار است. سه گونه از جنس خلر (Lathyrus cicera،L. incurvus و L. pratensis) از مناطق شمال غربی ایران انتخاب شدند و بر اساس صفات فام تنی (کروموزومی) مورد مطالعه قرار گرفتند. از بین این گونه ها، ویژگی های کاریوتیپی دو گونه L. incurvus و L. pratensis برای اولین بار مورد بررسی قرار گرفتند. پنج صفحه پس چهری (متافازی) برای هر گونه بررسی شد. نتایج این مطالعه نشان داد که هر سه گونه مورد مطالعه دولاد و دارای 2n=2x=14 می باشند. گونه L. cicera با مجموع طول فام تن های تک لادی (هاپلوییدی) 60/7 میکرو متر و دارای فرمول کاریوتیپی 5m+2sm می باشد. گونه های L. incurvus وL. pratensis دارای مجموع طول فام تن های تک لادی به ترتیب 16/6 و 30/6 میکرو متر بوده و هر دو دارای فرمول کاریوتیپی مشابه 1m+6sm می باشند. از نظر شاخص تقارن استبینز همه کاریوتیپ ها نسبتا متقارن بودند و در کلاس2A قرار گرفتند. آنالیز واریانس برای صفات طول بازوی کوتاه و طول فام تن در سطح یک درصد اختلاف معنی داری را نشان داد. مقایسه میانگین با استفاده از آزمون دانکن در سطح پنج درصد نشان داد که L. cicera دارای بیشترین طول فام تن است. دندروگرام حاصل از آنالیز خوشه ای، گونه ها را در دو خوشه قرار داد که خوشه اول شامل گونه یک ساله L. cicera و خوشه دوم شامل گونه های چند ساله L. incurvus و L. pratensis بود. دورگه های این دو گونه می تواند در برنامه-های به نژادی جنس خلر استفاده شود.