واکاوی نقش فرهنگی بانوان راوی شیعه در عصر امامین عسکریین (ع)

نظر به نزدیکی روزگار امامین عسکریین  (ع)  به عصر غیبت و افزایش محدوده جغرافیایی جهان اسلام و نیز سخت‌بودن دسترسی مستقیم و بی واسطه به امام معصوم (ع)، توجه ویژه به بانوان راوی آن عصر، به‌عنوان یاران ناپیدا و واسطه‌های میان امام و شیعیان، که خطر کمتری آنان را تهدید می‌کرد، ضرورت دارد. این نوشتار با رویکردی توصیفی-تحلیلی و تکیه بر داده‌های اسنادی برگرفته از گزاره‌های تاریخی و کتب رجالی، به دنبال پاسخ به این پرسش است که بانوان راوی، در مواجهه با چالش‌ مهم فرهنگی دوره امامت امامین عسکریین (ع) چه نقشی داشته‌اند؟ یافته های تحقیق نشان می‌دهد که به‌دلیل تنگنا‌های ارتباطی امام با شیعیان و ایجاد محدودیت برای یاران و وکلای مرد، نقش فرهنگی زنان راوی حدیث در آن دوره، پررنگ تر است. حضور در عرصه فرهنگی، پاسخ گویی به سوالات، تعلیم و تربیت جویندگان علم و تبیین جایگاه امام و فرهنگ مهدویت، گویای این مدعاست که این گروه از بانوان محدثه، نقش اثرگذاری در جامعه شیعی داشته‌اند.