حفاظت از مناظر فرهنگی با ارزیابی اجزای موثر بر آنها؛ یک مطالعه با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی

ازآنجایی که مناظر فرهنگی سیر تکامل انسان و مهارت های وی را در نحوه استفاده از زمین آشکار می سازند، خود این مناظر نیز سیر تدریجی تکامل را طی می کنند و دچار تغییراتی می شوند. طبیعت به عنوان یکی از ارکان تشکیل دهنده مناظر فرهنگی، همواره خود را دگرگون می کند. در حفاظت از مناظر فرهنگی بایستی به پویایی مناظر توجه شده و به دنبال حفاظت از آن بود. چنانچه در حفاظت از مناظر به پویایی و تحولات پیش آمده توجه نشود، تنها یک وضعیت ثابت از نظر توقف سیر تکاملی مناظر، حفاظت شده و در این صورت این مناظر پویایی خود را از دست خواهند داد. تشخیص اجزای موثر بر مناظر فرهنگی و استفاده از آن ها به عنوان ابزاری مفید در فرایند حفاظت، مدیریت تغییرات را به دنبال دارد.سوال تحقیق: چه ارتباطی میان تقویت و تضعیف عوامل تغییردهنده مناظر فرهنگی و حفاظت و زوال آن ها برقرار است و اثرگذارترین عوامل در تحولات مناظر فرهنگی کدام است؟اهداف تحقیق: پژوهشگران و محققان تاکنون به چیستی مناظر فرهنگی و چرایی حفاظت از آن ها پرداخته اند. این مقاله بر آن است تا به بررسی موضوع حفاظت از مناظر فرهنگی با توجه به عوامل تغییردهنده آن ها بپردازد. چراکه این موضوع کمتر موردتوجه قرار گرفته است. به بیان دیگر این مطالعه به دنبال اولویت بندی عوامل و اجزای موثر بر مناظر فرهنگی از نگاه گروهی از متخصصین به منظور حفاظت بهتر از آن ها است.

گردآوری داده های اولیه با روش کتابخانه ای بوده و نخست شناخت جامعی از اجزای موثر بر مناظر فرهنگی به دست آمده است. سپس با بهره گیری از مشارکت متخصصان و روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) به وزن دهی شاخص ها پرداخته شده است.

یافته ها حاکی از آن است که شاخص های مربوط به عوامل طبیعی و فرهنگی بیش ترین میزان تغییرات را در مناظر فرهنگی اعمال می کنند که به عنوان موضوع اصلی در حفاظت از این مناظر باید موردتوجه جدی قرار گیرند.