تاثیرسنجی قرائت دینی بر خوانش متفاوت از جایگاه اجتماعی زنان در اندیشه گفتمان فقاهتی و نواندیشان دینی پس از انقلاب اسلامی

هدف اصلی مقاله حاضر بررسی تاثیر عوامل محیطی-ایدیولوژیکی و قرایت دینی بر خوانش متفاوت از مفهوم حقوق زنان در اندیشه گفتمان اسلام سیاسی فقاهتی و نواندیشان دینی پس از انقلاب اسلامی بر مبنای نظریه کوینتین اسکینر است. از همین رو سوالی که مطرح می شود عبارت است از اینکه «اختلاف آراء اندیشمندان فقه محور و نواندیشان دینی در خصوص جایگاه اجتماعی زنان از چه عاملی نشات گرفته است؟» نتایج حاصل از تحقیق که با روشی توصیفی-تحلیلی و آزمون نظریه با مورد بدست آمده است، نشان می دهد که پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، با ورود به عرصه عملی سیاست و بخصوص از دهه هفتاد، با مسایل جدید علمی، آراء سیاسی تازه و روش های نوین تفسیر متون دینی روبرو شدیم. یکی از جریانهایی که برای تفسیر متون دینی از روش های جدید استفاده کرد جریان نواندیشی دینی است. این جریان با اتخاذ روش هرمنوتیک، دین را به گونه ای تفسیر نمود که قابلیت پذیرش حقوق زنان، آنگونه که امروزه بیان می شود و متناسب با عصر کنونی است را داشته باشد، تا به زعم خود کرامت زنان متناسب با شرایط روز حفظ گردد و از بی عدالتی نسبت به آنها جلوگیری شود. همزمان با آنها، گفتمان فقاهتی، با تاکید بر روش فقهی و سنتی عالمان دینی، به حفظ جایگاه دین در حوزه مسایل اجتماعی جهت تامین سعادت ابدی انسان ها می اندیشید. آنها در همین راستا، فهم فقه محورانه از دین را ضروری می دانند. به باور این گفتمان، حقوق محوله به زنان در جوامع اسلامی، برخاسته از فطرت آنها است و تنها با استناد به چهارچوب احکام اسلامی-فقهی قابل فهم است.