پایش تاثیر خشکسالی بر تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از تصاویر ماهواره ای (مطالعه موردی: حوزه آبخیز ایلام)

خشک سالی رخدادی طبیعی است که تاثیر قابل توجهی در کشاورزی، اقتصاد و در نتیجه ابعاد مختلف زندگی مردم در مناطق خشک و نیمه خشک دارد. پوشش گیاهی یکی از اجزای زنده اکوسیستم است و نقش مهمی در بسیاری از فرایندهای اکوسیستمی دارد که به شدت تحت تاثیر رخدادهای اقلیمی، از جمله خشک سالی، است. در پژوهش حاضر، وضعیت تغییرات پوشش گیاهی در رابطه با شاخص خشک سالی در محدوده حوضه آبخیز ایلام (شهرستان ایلام) بررسی شد. در این تحقیق، از آمار 30ساله (13671397) بارش ایستگاه های سینوپتیک (شهرستان های ایلام، مهران، دهلران، سرابله، ایوان، دره شهر و آبدانان) برای محاسبه شاخص بارش استاندارد (SPI) و از داده های تصاویر ماهواره ای لندست (سنجنده های OLI، ETM و TM) برای تهیه شاخص تفاضل پوشش گیاهی استاندارد (NDVI) و بررسی تغییرات پوشش گیاهی منطقه مورد مطالعه، استفاده شد. واکاوی ارتباط بین شاخص خشک سالی (SPI) و شاخص پوشش گیاهی (NDVI) با استفاده از روش هم بستگی پیرسون بین لایه رستری پوشش گیاهی و خشک سالی انجام شد. نتایج نشان داد که بر اساس شاخص SPI محاسبه شده، در سال های 1382و 1387 پدیده خشک سالی با شدت های بیشتری نسبت به سایر دوره های مورد بررسی (13671397) اتفاق افتاده است. نقشه دسته بندی پوشش گیاهی حاصل از شاخص NDVI در طول سال های 1367 تا 1397 بیانگر کاهش سطح پوشش گیاهی از گذشته تا حال بوده، به طوری که این کاهش بیشتر در دسته پوشش گیاهی متراکم (از 15.959 هکتار در سال 1367 به 6492 هکتار در سال 1397) رخ داده است. بر اساس یافته های تحقیق حاضر، نتیجه گیری می شود که تغییرات پوشش گیاهی در طول زمان با شدت خشک سالی ارتباط مستقیمی دارد که مدیران و تصمیم گیران عرصه منابع طبیعی، به منظور مدیریت پوشش گیاهی، باید به این موضوع مهم توجه کنند.