رابطه مبانی انسان شناسی و معنای زندگی از نظر ویل دورانت و علامه محمدتقی جعفری

پرسش از معنای زندگی و جست و جو از علت های انگیزه بخش زندگی، از مسایلی بوده که همواره ذهن بشر بدان معطوف و مشغول بوده است. ویل دورانت فیلسوف و مورخ آمریکایی قرن نوزده و بیستم میلادی از جمله اشخاصی است که درصدد پاسخ به این مسئله برآمده، کتابی در این زمینه نگاشته و بخشی از آرای اندیشمندان و افراد را با تفکرات متفاوت در آن آورده است. علامه جعفری نیز از اندیشمندان و فیلسوفان معاصر اسلامی با مبانی اسلامی و توحیدی خود در این باره نظراتی را مطرح نموده است. این نوشتار با بررسی نظر ویل دورانت و علامه جعفری درباره معنای زندگی بر اساس مبانی انسان شناختی آن ها دریافته است که دورانت با نگاه مادی که به زندگی انسان دارد، زندگی او را نیز تنها از بعد مادی معنا می کند؛ هرچند به طورکامل و صریح دین را از دایره معنابخشی زندگی حذف نمی نماید و حتی احتمال تاثیر آن را بیان می کند، اما در نتیجه کلی، همین روال زندگی مادی و معمول و برآورده شدن نیازهای مادی بشری را کافی می داند. در مقابل، علامه جعفری با مبانی انسان شناسانه اسلامی و با نگاه توحیدی، ساحت انسان را منحصر به بعد مادی نمی داند و بعد دیگری ورای ماده و دنیا لحاظ می کند. بر همین اساس، معنایی که برای زندگی انسان ارایه می دهد، متعالی و کمال جویانه است. آنچه می توان به عنوان نقطه اشتراک علامه و دورانت اشاره کرد، مختار بودن، وسعت پذیری علم و جز از کل بودن انسان در نظام هستی است که این نگاه به معنایی که به زندگی انسان می دهد، اثرگذار است.