پژوهشی در محوطه های گورستانی عصر آهن دامنه های سبلان براساس بررسی میدانی ایل راه های ایلات شاهسون

دامنه های سبلان یکی از مکان های ویژه ای است که توسط اقوام کوچروی عصر آهنی مورد استفاده قرار گرفته است. این اقوام از مسیرهای مختلفی برای رسیدن به این دامنه های سرسبز استفاده می کرده اند. محوطه های گورستانی زیادی در بخش های مختلف دامنه های سبلان پراکنده شده است. این دامنه ها و مسیر ایل راه هایی که به آنها منتهی می گردد و همچنین ییلاق هایی که در این دامنه ها قرار دارند امروزه توسط ایلات شاهسون استان اردبیل مورد استقاده قرار می گیرد. در این پژوهش با بررسی این ایل راه ها و محل ییلاق های عشایر شاهسون، گورستان های عصر آهن قرار گرفته در دامنه های غربی و شمالی سبلان مورد مطالعه قرار گرفته و وضعیت قرار گیری محوط ها نسبت به این ایل راه ها سنجیده شده است. بررسی میدانی در تمامی مسیرها از بستر رودخانه قره سو در بخش شمالی کوه سبلان آغاز شده و به سمت مرتفع ترین بخش های سبلان ادامه یافته است. تمامی محوطه های باستانی قرار گرفته در دو سمت شرقی و غربی این مسیرها و همچنین محوطه هایی که در محل ییلاق ها و در حد فاصل آنها قرار دارند شناسایی و مطالعه شدند. اغلب محوطه ها از نوع گورستان بوده و دارای ساختارهای معماری متفاوتی نسبت به یکدیگر هستند. تعداد 15 ایل راه امروزی از ایلات شاهسون در این حوزه شناسایی و مطالعه شد. نتایج بررسی نشان داد که تطابق نسبی بین ایل راه های امروزی و باستانی عصر آهن وجود دارد و به نظر می رسد که اقوام کوچروی عصر آهنی برای رسیدن به دامنه های سبلان از همان مسیرهایی استفاده می کردند که امروزه ایلات شاهسون از آنها استقاده می کنند.