ماهیت تدبر موضوعی در قرآن کریم

ساختار ویژه قرآن اقتضا می نماید که به منظور دسترسی به نظر قرآن پیرامون موضوعات مختلف، باید نگرشی هماهنگ و جامع به آیات آن داشت. معارف قرآن کریم دارای مراتب و درجات مختلف است؛ تدبر، تفسیر و تاویل از مهم ترین راه های فهم قرآن می باشد. بین این سه واژه ، رابطه عموم و خصوص و اخص برقرار است؛ عموم مردم از طریق تدبر، به گوهرهای موجود در قرآن دسترسی پیدا می کنند، مفسران با بهره گرفتن از ابزارهای تخصصی در سطحی بالاتر تدبر می نمایند. تدبر در عرصه تاویل بخشی از قرآن کریم - حقیقت و باطن کلام الهی- در انحصار معصومان(ع) است. تدبر موضوعی شیوه ای نوین در روش های فهم قرآن محسوب می شود؛ فرآیندی است که با بهره گیری از آن می توان با مراجعه ی مستقیم به کتاب الهی، دیدگاه قرآن را درباره مسایل و موضوعات مختلف زندگی و معارف وحیانی استخراج نمود. در تحقیقات پژوهشگران و مفسران، این مهارت توام با تفسیر موضوعی - بدون ذکر عنوان تدبر موضوعی - و در خلال آن کاربرد داشته است. این تحقیق به شیوه تطبیقی – تحلیلی با بررسی ارتباط و تفاوت تدبر با واژگان قریب المعنی به تبیین ماهیت تدبر موضوعی پرداخته است.