امکان سنجی قرائت اقتدارگرایی از نظریه فقهی سیاسی آیت الله مومن قمی

مقایسه مواجهه نظری و عملی فقیهان با نظم سیاسی در دو دوره مشروطیت و انقلاب اسلامی، برخی نویسندگان را به این نتیجه‌گیری رسانده است که در دوره انقلاب اسلامی، نظریه‌پردازی فقهی عمدتا از ایستاری اقتداگرایانه برخوردار است. در این مقاله، اعتبار این مدعا نسبت به یکی از فقیهان دوره انقلاب اسلامی، آیه‌الله محمد مومن قمی، با استفاده از روش توصیف و تحلیل بررسی می‌گردد. بر اساس قرایت اقتدارگرایی، در نظریه فقهی سیاسی آیهالله مومن قمی از مفهوم بنیادین «ولی‌ امر» بهره‌برداری می‌شود تا با تکیه بر پنج استدلال، اختیارات گسترده‌ای برای حاکمیت سیاسی اثبات گردد. در این مقاله، ادله قرایت اقتدارگرایی از نظریه فقهی سیاسی آیه‌الله مومن قمی ارزیابی می‌شوند و در پایان، چنین استنتاج می‌شود که ولایت ولی‌ امر شبیه حکومت مختلط در علوم سیاسی مرسوم است و مشتمل بر جریان دوجانبه قدرت از بالا به پایین و بالعکس است.