ارزیابی صفات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی دانه آفتابگردان (Helianthus annuus L.) به رژیم های آبیاری و محلول پاشی با نانوکودهای روی و منگنز

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر کاربرد نانوکودهای روی و منگنز بر کاهش اثرهای کمبود آب آبیاری بر آفتابگردان زراعی تحت شرایط مزرعه مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال 1398 در مزرعه تحقیقاتی جهادکشاورزی لاهیجان اجرا شد. تیمارها شامل؛ چهار سطح آبیاری 15 (شاهد)، 30 (تنش ملایم)، 45 (تنش متوسط) و 60 (تنش شدید) درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس خاک و چهار سطح محلول پاشی شامل؛ آب مقطر (شاهد)، نانو کلات روی، نانو کلات منگنز و نانو کلات روی+نانو کلات منگنز با غلظت 4 میلی لیتر در هزار بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که برهمکنش رژیم آبیاری و محلول پاشی در صفات شاخص برداشت، پراکسیداز، پروتیین دانه، روغن دانه و عملکرد روغن معنی دار بود و در بقیه صفات اثرات اصلی معنی دار شد. کاربرد توام نانوکلات های روی و منگنز در صفات قطر طبق و ساقه، عملکرد دانه، سرعت فتوسنتز و عملکرد پروتیین به ترتیب 26/69، 29/77، 34/37، 61/30 و 57/17 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. همچنین، محلول پاشی نانوکودهای روی و منگنز به طور میانگین 17/86 و 36/68 درصد شاخص برداشت و پروتیین دانه را نسبت به تیمار شاهد تحت شرایط تنش شدید بهبود بخشید. به طورکلی، کاربرد توام نانو کودهای روی و منگنز در افزایش عملکرد دانه، پروتیین و روغن و همچنین افزایش فتوسنتز در شرایط تنش موثر بوده و در بروز مقاومت در گیاه آفتابگردان از طریق کاهش فعالیت آنتی اکسیدانی و کاهش افت شدید عملکرد بسیار موثر است. در نهایت، کاربرد توام نانو کودهای روی و منگنز جهت حصول عملکرد مطلوب توصیه می گردد.