الگوی بیان ژن های کدکننده آنزیم های کربنیک آنهیدراز، پراکسیداز و گلوتاتیون اس- ترانسفراز در گندم نان تحت شرایط کمبود روی (Zn)

از استراتژی های گیاهان در مقابله با تنش ها، به ویژه تنش‏های مربوط به کمبود ریزمغذی‏ها، استفاده از سیستم دفاعی آنتی اکسیدان های آنزیمی است. به منظور بررسی اثر تنش کمبود روی بر بیان ژن های کدکننده آنزیم های کربنیک آنهیدراز (CAN)، پراکسیداز (PRX) و گلوتاتیون اس- ترانسفراز (GST) در ارقام روی- کارا (هامون) و روی- ناکارا (هیرمند) گندم نان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه اجرا شد. ارقام در شرایط کمبود روی (صفر) و کفایت آن (5 میلی گرم روی در کیلوگرم خاک) کشت و بیان نسبی این ژن‏ها در ریشه و برگ در دو مرحله رشدی شامل یک ماه بعد از جوانه زنی (رویشی) و 30 درصد سنبله دهی (زایشی) با روش Real time PCR اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بیش ترین میزان افزایش بیان ژن کربنیک آنهیدراز (211 برابر شاهد) در مرحله زایشی در ریشه رقم روی- کارای هامون مشاهده شد. این ژن در برگ نیز در مرحله زایشی بیان نسبی بالایی در هر دو رقم نشان داد. بیش ترین میزان افزایش بیان ژن های پراکسیداز (187 برابر شاهد) و گلوتاتیون اس- ترنسفراز (230 برابر شاهد) در برگ رقم روی- ناکارا (هیرمند) در مرحله زایشی مشاهده شد. به طور کلی بیان هر سه ژن در ریشه رقم روی- کارا (هامون) در مرحله زایشی بیش تر از رقم روی- ناکارا (هیرمند) بود. البته بیان ژن کربنیک آنهیدراز در برگ رقم روی- کارا نیز به طور معنی داری بیش تر از رقم روی- ناکارا بود. نتایج این آزمایش نشان داد که در مرحله زایشی، ژنوتیپ های روی- کارای گندم نان با افزایش بیش تر بیان این ژن ها در ریشه، به طور موثرتری می توانند نسبت به ژنوتیپ های روی- ناکارا در برابر آسیب های حاصل از تنش تحت شرایط کمبود روی مقابله کنند.