شکل‏ گیری مدارس فرانسوی در سنندج در اواخر عهد قاجار (1310-1331ق.)؛ کارکردها و واکنش ها

در دوره قاجار، نهادهای مذهبی و غیرمذهبی فرانسه، با تمرکز بر آموزش اقلیت‏ها و ایجاد تاسیسات فرهنگی در مناطق مسیحی و یهودی نشین ایران، به تدریج وارد عرصه فرهنگی ایران شدند. در این روند، شهر سنندج مرکز اداری - سیاسی کردستان اردلان، به عنوان یکی از مراکز حضور اقلیت‏های مذهبی اعم از آشوری‏ و کلدانی، در آن‏ زمان مورد توجه این مبلغان و نهاد‏های فرهنگی قرار گرفت و از اواخر عهد ناصری، مدارسی در این شهر تاسیس شد که به لحاظ شیوه آموزش و مواد آموزشی با نظام آموزش رایج دوره قاجاری کاملا متفاوت بودند. در این پژوهش تاریخی به شیوه توصیفی- تبیینی، این پرسش مورد بررسی قرار خواهد گرفت که مدارس فرانسوی در عهد قاجار در سنندج چرا و چگونه شکل گرفتند؟ این مقاله نشان می دهد که سنندج در دوره قاجار به سبب حضور اقلیت‏ها، مورد توجه نهادهای فرهنگی فرانسوی واقع شد و از رهگذر این توجه، مدارس لازاریست‏ها، آلیانس فرانسه و آلیانس اسراییلی در آنجا شکل گرفت. این امر، نظام آموزشی اقلیت‏های دینی سنندج را وارد مرحله نوین نمود و در میان اقشار مختلف اجتماعی آن شهر، واکنش‏های متفاوت از اقبال به این مدارس تا انزجار و بدبینی در پی داشت.