تاثیر محلول پاشی با عصاره خلر بر عملکرد، اجزای عملکرد و کیفیت دانه دو نوع رقم برنج

دانه جوانه زده منبع غنی از عناصر، ویتامین های محلول، آنزیم ها و قندهای محلول هستند که می توانند به صورت محلول پاشی برگی روی گیاهان زراعی مورد استفاده قرار گیرند. آزمایشی به منظور بررسی تاثیر عصاره استخراج شده از دانه جوانه زده خلر بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه دو رقم برنج، شمشیری و عنبربو، تحت شرایط مزرعه ای در سال زراعی 1399 طرح ریزی شد. آزمایش در قالب فاکتوریل 2 × 2 با محلول پاشی عصاره (2%) و بدون محلول پاشی روی دو رقم مذکور در سه تکرار پیاده شد. صرف نظر از محلول پاشی برگی، میزان فسفر، روی و اسید فیتیک دانه در دو رقم متفاوت بود. محلول پاشی با عصاره استخراج شده از دانه خلر موجب افزایش میزان فتوسنتز خالص و کارایی مصرف آب در هر دو رقم برنج شد. عملکرد دانه، تعداد خوشه، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه، میزان وزن خشک و تر و نیز طول خوشه تحت محلول پاشی برگی با عصاره خلر به میزان 7/4، 23/91، 7/39، 4/44، 18/49، 16/85 و 26/5 درصد افزایش یافت. محلول پاشی با عصاره حاصل از دانه خلر موجب افزایش 65/38% محتوای فسفر دانه، صرف نظر از نوع رقم شد. همچنین محلول پاشی با عصاره خلر موجب افزایش میزان روی دانه از 10/54 به 29/75 میکرو گرم در کیلوگرم شد. اگرچه اسید فیتیک دانه از 4/86 به 6/71 میلی گرم در گرم با محلول پاشی عصاره گیاهی افزایش یافت، ولی نسبت اسید فیتیک به روی از 11/46 به 55/22 درصد کاهش یافت. محتوای روی دانه در رقم عنبربو در نتیجه محلول پاشی به میزان 1/2 برابر بیش از رقم شمشیری افزایش یافت. از سوی دیگر محلول پاشی با عصاره دانه جوانه زده خلر، میزان اسید فیتیک دانه را در رقم شمشیری 1/65 برابر نسبت به عنبربو افزایش داد. به نظر می رسد که محلول پاشی گیاه برنج با عصاره دانه جوانه زده خلر از نظر بهبود صفات زراعی و فیزیولوژیکی و نیز مواد مغذی مانند روی و فسفر مفید بوده است. همچنین رقم عنبربو نسبت به شمشیری به عصاره دانه جوانه زده واکنش بهتری نشان داده است.