پیگیری سیری تاریخی از تعامل تا تقابل؛ امویان با امام سجاد(ع)

بررسی سیاست های امویان پس از ماجرای قیام امام حسین(ع) با امام سجاد(ع)، از موضوعات مهم در فهم تحولات سیاسی و اجتماعی شیعه در نیمه دوم سده نخست قمری است؛ چون این موضوع نشان دهنده فعالیت های جامعه شیعی از یک سو و جایگاه و تاثیرگذاری امام سجاد(ع) از سوی دیگر است. موضوعی که باتوجه به کمی داده ها از آن دوره تاریخی، با چالش هایی برای اندیشه شیعه روبه روست. حال این پرسش مطرح است: در طول دوران امامت امام سجاد(ع)، یعنی حدود 34 سال، امویان با ایشان چه مناسباتی داشتند؟ بررسی های تاریخی نشان می دهد تصور الگوی واحدی برای این موضوع امکان پذیر نیست. امویان در دوره ای، از یزید تا اواخر دوره عبدالملک بن مروان، رویکردی مثبت و همراه گونه با امام سجاد(ع) داشتند؛ ولی از دوره ای، یعنی اواخر دوره عبدالملک و دوره فرزندش ولید، رویکردی سلبی و برخوردگونه را پی گرفتند. این پژوهش براساس روش «ایده پرداز داده محور»، تلاش می کند براساس گزارش های منابع مختلف تاریخی و رجالی و حدیثی، از ارتباطات امویان با امام سجاد(ع) نظریه ای ارایه کند که زمینه ساز فهمی تاریخی از فعالیت های امام سجاد(ع) شود. این نظریه ارایه نظمی تاریخ براساس داده های مرتبط با امام سجاد(ع) و امویان است.