ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های Freesia hybrida با استفاده از نشانگر مولکولی ISSR

هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی تنوع ژنتیکی 23 ژنوتیپ گیاه زینتی فریزیا (Freesia hybrida) شامل شش ژنوتیپ والدینی و 17 دورگF1   حاصل از تلاقی آنها، با استفاده از 10 آغازگر ISSR به منظور بهره برداری از این تنوع در برنامه های به نژادی این گیاه بوده است.

پس از استخراج DNA از برگ های تازه و تکثیر نواحی نشانگری در دستگاه PCR و تفکیک قطعات نشانگری بر روی ژل الکتروفورز، نوارها نمره دهی شدند و بر اساس ماتریس داده های صفر و یک، پارامترهای نشانگری شامل تعداد لوکوس های چند شکل، محتوای اطلاعات چندشکلی، نسبت چندگانه موثر، شاخص قدرت تفکیک، شاخص نشانگری و شاخص های تنوع ژنتیکی شامل تعداد مشاهده شده و تعداد موثر آلل ها، شاخص تنوع ژنی نی و شاخص اطلاعات شانون مبتنی بر داده های نشانگر ISSR محاسبه شدند. تجزیه به مولفه های اصلی بر اساس ضریب تشابه جاکارد با الگوریتم UPGMA و تجزیه خوشه ای با استفاده از از ضرایب دایس به روش گروه بندی وارد انجام شد.

از مجموع 110 مکان ژنی تکثیر یافته برای 10 نشانگر ISSR، متوسط درصد چندشکلی برابر با 7/94 درصد در میان ژنوتیپ های تحت بررسی برآورد شد. نشانگر IS-HB11 بیشترین تعداد مکان ژنی چندشکل (12)، نسبت چندگانه موثر (39/7)، شاخص قدرت تفکیک (83/7) و شاخص نشانگری (67/2) را به خود اختصاص داد. تجزیه خوشه ای، ژنوتیپ ها را به چهار گروه تفکیک و تجزیه به مولفه های اصلی درستی این گروه بندی را تایید کرد.

اندازه نسبتا بالای شاخص محتوای اطلاعات چندشکلی (368/0)، نشان داد که نشانگرهای به کار رفته در این پژوهش از اطلاعات ژنتیکی مناسب از لحاظ  تعداد آلل های شناسایی شده و نیز توزیع فراوانی مناسب در ژنوم گیاه فریزیا برخوردار بوده و کارایی بالای خود را در تفکیک ژنوتیپ ها نشان دادند. همچنین بر اساس شاخص های تنوع ژنی برآورد شده، بین والدین و دورگ های حاصل از تلاقی آن ها اختلاف معنی داری مشاهده نشد. با وجود این، سطح تنوع ژنتیکی موجود قابل قبول بوده و می توان از این تنوع در برنامه های به نژادی فریزیا بهره برداری نمود.