بررسی تنوع ژنتیکی و ساختار جمعیت در برخی ژرم پلاسم های گل محمدی (.Rosa damascena Mill) ایران با استفاده از نشانگرهای ISSR

 آگاهی از تنوع ژنتیکی و ساختار جمعیت در حفاظت از ژرم پلاسم گیاهی و جلوگیری از ضعیف شدن پایه ژنتیکی گونه های زراعی موجود بسیار موثر است و فرصت بهره گیری از پتانسیل ژن های مطلوب در خزانه ژنتیکی را در برنامه های به نژادی فراهم می کند. هدف از این مطالعه بررسی تنوع ژنتیکی در ژرم پلاسم گل محمدی جمع آوری شده از مناطق مختلف ایران و شناسایی روابط ژنتیکی جمعیت های مختلف به منظور استفاده در برنامه های به نژادی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی می باشد.

تنوع ژنتیکی و ساختار جمعیت در یک مجموعه از ژرم پلاسم گل محمدی (Rosa damascena Mill)، شامل 40 اکسشن جمع آوری شده از پنج منطقه جغرافیایی ایران با استفاده از نشانگرهای بین ریز ماهواره ای مورد ارزیابی قرار گرفت.

دوازده آغازگر ISSR، 202 قطعه ژنومی چند شکل تکثیر نمودند، تعداد این باندها در آغازگرهای مختلف از 15 تا 18 متغیر و میانگین آن ها 83/16 به دست آمد. متوسط شاخص محتوای اطلاعات چندشکل (PIC) و شاخص نشانگر (MI) برای آغازگرهای مورد استفاده به ترتیب بین 35/0 تا 46/0 و 25/5 تا 28/8 متغیر بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مولکولی (AMOVA) نشان داد که تنوع درون جمعیتی سهم بیشتری (93 درصد) از تنوع مولکولی کل را به خود اختصاص داد. دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ای بر اساس الگوریتم اتصال- همسایگی (NJ) اکسشن های مورد مطالعه را در 3 گروه اصلی دسته بندی کرد و گروه بندی توسط تجزیه به مختصات اصلی (PCoA) مورد تایید قرار گرفت. بیشترین مقدار فاصله ژنتیکی (837/0) بر اساس ضریب جاکارد بین اکسشن های هرمزگان و برزک 3 و کمترین فاصله ژنتیکی (141/0) بین اکسشن های سمنان 1 و سمنان 2 مشاهده شد. نتایج بررسی ساختار جمعیت ها با استفاده از نرم افزار STRUCTUR بیانگر عدم وجود ارتباط قوی با پراکنش جغرافیایی اکسشن ها بود.

تجزیه خوشه ای و تجزیه به مختصات اصلی با روابط ژنتیکی حاصل از تجزیه ساختار جمعیت در بسیاری از موارد سازگار بودند. یافته ها نشان داد که گروه بندی اکسشن ها بر اساس داده های مولکولی با منشا جغرافیایی آن ها ارتباط قوی ندارد، در نتیجه احتمال جریان ژن بین جمعیت ها تقویت می شود. تنوع ژنتیکی به دست آمده به وسیله نشانگر ISSR نشان دهنده قابلیت شناسایی تفاوت های بین گونه ای و درون گونه ای این نشانگر می باشد.