شناسایی عوامل موثر بر مدیریت استرس شغلی در کارکنان نیروی دریایی: مطالعه ای کیفی

عوامل استرس زا و فشارهای روانی شغلی منجر به کاهش سلامت جسمی، بهره وری و عملکرد مناسب پرسنل می شود. هدف از این پژوهش بررسی و شناسایی عوامل موثر بر مدیریت استرس شغلی در کارکنان نیروی دریایی با استفاده از روش گراند تیوری بود.

این پژوهش بصورت کیفی و با استفاده از روش گراند تیوری انجام شد. جامعه آماری شامل همه متخصصان، روان شناسان حوزه صنعتی-سازمانی و شغلی، کارکنان ارشد صف و ستاد در نیروی دریایی بودند که با روش نمونه گیری هدفمند تعداد 22 نفر از آنها انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته بود که در چند جلسه تکمیل شد. داده های کیفی به دست آمده از مصاحبه ها بر اساس نسخه کوربین و اشتراوس (2008) با روش کدگذاری در سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی مورد تحلیل قرار گرفت.

با کدگذاری باز تعداد 114 مفهوم، با کدگذاری محوری 23 مولفه و با توجه به نقش و جایگاه 6 بعد اصلی بدین شرح استخراج شد: عوامل تاثیرگذار (شرایط علی) بر مدیریت استرس شغلی (مقوله اصلی) موثر است و این ابعاد بر سرلوحه قرار گرفتن مدیریت استرس شغلی (بعد راهبردها) تاثیر دارد. از سویی دیگر ابعاد بستر یا زمینه و مداخله گرها بر راهبردها موثرند و آن را تحت تاثیر قرار می دهند. در نهایت، بعد راهبردها بر به کارگیری مدیریت استرس شغلی (پیامدها) موثر است. پایایی نظرات صاحبنظران 96/0 به دست آمد.

مشخص شدن این عوامل (یافته های این پژوهش و مدل به دست آمده) می تواند به مدیریت هرچه بهتر استرس شغلی پرسنل نیروی دریایی کمک کند تا علاوه بر افزایش سلامت فردی و خانوادگی و کاری خود، بهره وری شغلی نیز افزایش یابد.