بهبود کیفیت اسپرم منجمد-یخ گشایی شده خروس های گله مادر تجاری چالش داده شده با دگزامتازون با استفاده از مکمل غذایی ویتامین E

این آزمایش با هدف بررسی اثر افزودن ویتامین E به جیره غذایی بر کیفیت اسپرم منجمد-یخ گشایی شده در خروس های تحت تنش اکسیداتیو با دگزامتازون انجام شد. تعداد 18 قطعه خروس گله مادر گوشتی سویه راس 308 در سن 28 هفتگی به صورت طرح کاملا تصادفی با 3 گروه آزمایشی و 6 پرنده در هر گروه آزمایشی، انجام گرفت. گروه های آزمایشی شامل 1- گروه کنترل (خروس های سالم تغذیه شده با جیره غذایی پایه) 2- خروس های تزریق شده با دگزامتازون به مقدار 4 میلی گرم در کیلوگرم وزن بدن (دگزا) 3- دگزا + ویتامین E (200 میلی گرم در کیلوگرم خوراک)، بودند. پس از 2 هفته دوره عادت پذیری و 3 هفته بعد از اعمال گروه های آزمایشی، نمونه های منی خروس ها با استفاده از روش ماساژ شکمی جمع آوری شد. خصوصیات کیفی اسپرم شامل میزان زنده مانی، درصد تحرک کل و پیش رونده، یک پارچگی غشای پلاسمایی و نیز میزان مالون دی آلدهید، ظرفیت آنتی اکسیدانی و فعالیت آنزیم های گلوتاتیون پراکسیداز، سوپر اکسید دیسموتاز ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تزریق دگزامتازون به عنوان عامل ایجادکننده تنش اکسیداتیو، به ترتیب سبب افزایش پراکسیداسیون لیپیدی (11/9) و کاهش ظرفیت آنتی اکسیدانی (01/1) پلاسمای اسپرم در مقایسه با گروه کنترل (94/6، 16/1) گردید و از طرفی، تحرک کل (16/49)، تحرک پیش رونده (46/12)، درصد زنده مانی (84/50) و یک پارچگی غشای پلاسمایی (26/50) را شدیدا کاهش داد. افزودن ویتامین E به میزان 200 میلی گرم به جیره غذایی خروس های تزریق شده با دگزامتازون سبب بهبود تحرک کل (63/73)، درصد زنده مانی (12/74)، یک پارچگی غشای پلاسمایی (74/72)، ظرفیت آنتی اکسیدانی (50/1) و فعالیت آنزیم های گلوتاتیون پراکسیداز (58/73)، سوپر اکسید دیسموتاز (95/144) و کاهش میزان مالون دی آلدهید (61/4) در مقایسه با دو گروه دیگر شد. میزان تحرک پیش رونده در گروه کنترل (33/26) در مقایسه با دو گروه دیگر بیش ترین مقدار بود و فرکانس حرکات جانبی سر (08/16) در تنها گروه دگزامتازون بیشتر از دیگر گروه های آزمایشی بود. می توان نتیجه گرفت که تزریق دگزامتازون سبب افزایش پراکسیداسیون لیپیدی شده و کیفیت اسپرم را کاهش می دهد. افزودن ویتامین E به میزان 200 میلی گرم به جیره خروس های مادر در شرایط تنش سبب بهبود کیفیت اسپرم منجمد یخ گشایی شده می گردد.