دلایل ژئوپلیتیکی ناامنی و توسعه‏ نیافتگی سیستان و بلوچستان بزرگ در قرون هیجدهم و نوزدهم با رویکرد ژئوپلیتیک تاریخی

سیستان و بلوچستان بزرگ در طول تاریخ طولانی خود همواره نقش ژیوپلیتیکی برای حکومت مرکزی ایران داشته است. بازی بزرگ ژیوپلیتیکی سده نوزدهم میلادی بریتانیا و روسیه در سیستان و بلوچستان، این منطقه را دستخوش تغییرات گسترده‎ای در تمامی ابعاد امنیت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی نمود که تاثیرات آن تا زمان حال نیز وجود دارد. نظریه نظام جهانی امانویل والراشتاین بر مبنای رقابت بین کشورهای مختلف در جایگاه‏های متفاوت ارایه گردیده است. رقابت شدید و گسترده بریتانیا و روسیه تزاری در اواخر سده هیجدهم، سده نوزدهم و اوایل سده بیستم میلادی در شرق و جنوب‏شرقی ایران و مخصوصا سیستان و بلوچستان بزرگ، علاوه بر تجزیه منطقه و تغییر جغرافیای سیاسی آن، اثرات مخربی بر اقتصاد طبیعی و سنتی آن، محیط زیست، ناامنی و در نتیجه توسعه‏نیافتگی این منطقه داشته است. در این پژوهش از رویکرد کیفی و جهت تجزیه و تحلیل داده‎ها از روش گراندد تیوری و نرم‏افزار مکس کیو دی ای 2020  استفاده شده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که بازی بزرگ ژیوپلیتیکی بریتانیا و روسیه در سده نوزدهم میلادی از دلایل عمده ناامنی و توسعه‏نیافتگی سیستان و بلوچستان بزرگ بوده است