بررسی تراریخته بودن محصولات کشاورزی مختلف در شمال غرب ایران

تامین نیاز غذای مردم و افزایش بهره وری در کشاورزی و کسب عملکرد بالای محصول از زمینهای موجود قابل کشت همزمان با مبارزه با آفات و بیماریها در کشاورزی، باعث شده است تا متخصصان به اصلاح محصولات کشاورزی بپردازند و چون روش های اصلاح سنتی گیاهان زمانبر است بنابراین با کمک مهندسی ژنتیک درصدد انتقال ژن به گیاهان شده اند تا عملکرد محصول را با ایجاد مقاومت به آفات و بیماریها و انواع تنشهای غیرزیستی افزایش دهند. گیاهان مهندسی شده به اصطلاح گیاهان تراریخته یا ترانسژنیک یا نوترکیب یا Genetically Modified Organism (GMO) نامیده می شوند. از سوی دیگر عده ای معتقدند که گیاهان تراریخته دست ساز بشر ممکن است برای انسان مضر و مشکل ساز باشند و در این خصوص نگرانی هایی در جامعه وجود دارد. در بسیاری از موارد بدون دلیل کافی محصولات موجود در بازار تراریخته خطاب می شوند. بدیهی است که امکان به کار بردن مهندسی ژنتیک برای ایجاد گیاهان تراریخته با ژنهای مضر و خطرناک برای انسان با هدف بیوتروریسم نیز وجود دارد. لذا بررسی میدانی و تراریخته بودن محصولات مختلف موجود در بازار با روش های بیوتکنولوژیکی و دقیق مولکولی ضروری به نظر می رسد. برای این منظور نمونه برداری (بیش از 100 نمونه) از محصولات مختلف کشاورزی از بازارها و میادین میوه و سبزی شهر های مختلف استان آذربایجان شرقی و غربی انجام شد. پس از استخراج DNA با بافر CTAB، کمیت و کیفیت آنها بررسی و عملکرد آنها با تست روی ژن خانه دار حفاظت شده Actin تایید شد. چهار ژن، یک پروموتور و یک ترمیناتور رایج در انتقال ژنهای گیاهی انتخاب و توالی های آنها از NCBI دریافت و آغازگرهای اختصاصی برای آنها طراحی شد. DNAها برای انجام PCR برای ژنهای هدف مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج PCR آنها نشان داد که ژن Cry،  Hyg و Bar و توالی پروموتور 35S و توالی ترمیناتور Nos در هیچ یک از نمونه ها وجود ندارد. در بین 112 نمونه تست شده فقط ژن NptII در 13 نمونه تشخیص داده شد. این تشخیص نمی تواند به تنهایی دلیل بر تراریخت بودن این نمونه ها باشد زیرا این ژن در E. coli هم وجود دارد و اگر نمونه ای با آن آلوده بوده هنگام استخراجDNA مواد ژنتیکی آن هم استخراج شده و در تست PCR از روی DNA باکتری مثبت نشان می دهد. نتایج این تحقیق نشان داد که بر خلاف گفتگوهای عامیانه بین مردم، محصولات تست شده در بازار تراریخته نیستند.