اثر تاریخ کاشت بر خصوصیات فنولوژیک، عملکرد دانه و اجزای عملکرد گروه های مختلف رسیدگی هیبریدهای ذرت در منطقه همدان

با توجه به تاثیرگذاری درجه حرارت و طول روز بر عملکرد دانه ذرت، شناخت تاریخ مناسب کاشت هیبریدهای مختلف ذرت ضروری است. به منظور بررسی واکنش گروه های مختلف رسیدگی هیبریدهای ذرت در منطقه همدان، اقدام به کاشت سه هیبرید زودرس (201KSC، 260 KSCو 400KSC)، دو هیبرید میان رس (647 KSCو 678BC) و دو هیبرید دیررس (703KSC و 704KSC) در چهار تاریخ کاشت (10 اردیبهشت، 1 خرداد، 20 خرداد و 10 تیر) به صورت کرت های خردشده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی طی سال های 1396 و 1397 در ایستگاه تحقیقاتی اکباتان مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان گردید. تاریخ های کاشت در کرت های اصلی و هیبریدها در کرت های فرعی جای گرفتند. بیش ترین عملکرد دانه هیبریدهای موردبررسی در تاریخ کاشت دوم مشاهده شد و هیبریدهای 703KSC، 704KSC، 678BC و 647 KSCبه ترتیب با 18271، 18066، 17068 و 16491 کیلوگرم در هکتار از برتری معنی دار نسبت به هیبریدهای 400KSC، 260 KSCو 201KSC به ترتیب با 13557، 12620 و 12291 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه برخوردار بودند. با تاخیر در زمان کاشت (تاریخ کاشت سوم)، عملکرد دانه تمامی هیبریدها کاهش یافت و علی رغم کاهش طول دوره کاشت تا گلدهی، سایر خصوصیات فنولوژیک شامل: دوره پر شدن دانه، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک دانه و روز تا رسیدن رطوبت دانه به 20% (زمان مناسب برداشت مکانیزه) افزایش نشان داد. در تاریخ کاشت آخر (10 تیر)، هیبریدهای دیررس به مرحله رسیدگی فیزیولوژیک دانه نرسیدند و هیبریدهای میان رس نیز امکان رسیدن به رطوبت مناسب برداشت مکانیزه را نیافتند، درصورتی که امکان برداشت مکانیزه هیبریدهای زودرس پیش از مواجهه با سرمای شدید پاییزه فراهم بود و هیبرید 400KSC با 11110 کیلوگرم در هکتار، بیش ترین عملکرد دانه را در میان هیبریدهای زودرس داشت. به طورکلی در صورت به تاخیر افتادن زمان کاشت به نیمه اول تیرماه در مناطقی مانند همدان، کاشت هیبریدهای زودرس ذرت (به خصوص هیبرید 400KSC) به دلیل عملکرد دانه مطلوب و امکان آماده سازی به موقع زمین برای کشت بعدی توصیه می شود.