کارآیی سدهای تاخیری در مدیریت و کاهش سیلاب های دروازه قرآن شیراز با شبیه سازی نیمه توزیعی بارش- رواناب

سیلاب 5 فروردین 1398 مسیل دروازه قرآن شیراز منجر به خسارات سنگینی شد. مطالعات هیدرولوژی وضعیت موجود حوزه آبخیز نیمه شهری مسیل مذکور با مساحت 25 کیلومترمربع، به کمک مدل بارش-رواناب نیمه توزیعی SCS انجام شد. به دلیل اختلاف ارتفاع زیاد حوزه آبخیز دروازه قرآن با ایستگاه های سینوپتیک و بارانسنجی داخل شیراز، داده های این دو ایستگاه برای شبیه سازی بارش این حوزه مناسب نیستند. بنابراین از مدل های بارش ماهواره ای استفاده شد. از میان بیش از ده مدل بارش ماهواره ای، دو مدل TRMM و PERSIANN با مشاهدات میدانی تاریخ مذکور سازگاری بیشتری داشتند. بر این اساس، بارش 24 ساعته تاریخ 5 فروردین 1398 برابر با 80 میلی متر در نظر گرفته شد. تعداد 22 سد تاخیری با ارتفاع 5 تا 5/7 متر به کمک GIS در سطح حوزه آبخیز جانمایی شدند و با انجام روندیابی مخزن در مدل بارش-رواناب نیمه توزیعی هیدروگراف واحد SCS (NRCS) در نرم افزار HEC-HMS شبیه سازی شدند. بر اساس نتایج، دبی اوج و حجم سیلاب دروازه قرآن شیراز به ترتیب از 4/ 127 مترمکعب درثانیه و 003/ 1 میلیون مترمکعب در شرایط بدون سدهای تاخیری، به 5/ 92 مترمکعب در ثانیه و 839/ 0 میلیون مترمکعب کاهش یافت و زمان رسیدن به دبی اوج حدود 20 دقیقه افزایش یافت که تاثیرات مثبت سدهای تاخیری را در کنترل و کاهش سیلاب نشان می دهد.