تجزیه پایداری و مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ×محیط برای عملکرد دانه در ژنوتیپ های جو

تجزیه و تحلیل برهم کنش ژنوتیپ×محیط (GE) در گیاه جو (.Hordeum vulgare L) می تواند به تشخیص عملکرد بهتر ژنوتیپ در محیط های متنوع و سخت کمک کند. 16 لاین اصلاحی پیشرفته و دو رقم در پنج منطقه در شهرستان های گچساران، گنبد، ایلام، لرستان و مغان طی سه سال 1396 تا 1398 مورد آزمایش قرار گرفتند. تجزیه پایداری با استفاده از 19 روش رگرسیونی و تجزیه واریانس به همراه 26 روش تک متغیره مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که محیط، ژنوتیپ و ژنوتیپ در محیط به ترتیب 92، 2 و 8 درصد از تغییرات کل را تشکیل می دهند، کنترل ژنتیکی قوی وجود ندارد. با توجه به پارامترهای مبتنی بر مجموع مربعات GE، ژنوتیپ های G13، G12 و G15 پایدارتر بودند. ضریب شیب خط و واریانس باقیمانده رگرسیون خطی معمول و تعدیل شده، ژنوتیپ های G1، G2، G12 و G18 را به عنوان پایدارترین و پاسخگوترین ژنوتیپ ها نشان دادند. ارزش انتخابی ژنوتیپ (SVG)، ژنوتیپ های G6، G10 و G11 را به عنوان پایدارترین ژنوتیپ ها و معیار برتری (SM) ژنوتیپ های G2، G5 و G13 را به عنوان پایدارترین ژنوتیپ ها شناسایی کردند. با توجه به پارامتر H، ژنوتیپ های G2، G13 و G18 به عنوان پایدارترین ژنوتیپ ها  انتخاب شدند و معیار CV و رگرسیون دینامیکی ژنوتیپ های G3 و G15 را به عنوان پایدارترین ژنوتیپ ها معرفی نمودند. در نهایت، آماره های H، RS و SM را می توان برای تجزیه و تحلیل پایداری در برنامه های اصلاحی آینده به منظور انتخاب هم زمان عملکرد مطلوب و پایدار توصیه کرد.