اثر دور آبیاری و کودهای نیتروژن و پتاسیم بر عملکرد، اجزای عملکرد و صفات برنج رقم گیلانه

با توجه به کم آبی های پیوسته در نواحی کشت برنج، مصرف نامتعادل کودهای شیمیایی نیتروژنی و پتاسیم، لزوم توجه به استفاده از آب کمتر در زراعت برنج و تعادل در مصرف کود شیمیایی در صرفه جویی و جلوگیری از هدررفت آب حایز اهمیت می باشد. لذا این پژوهش با هدف بررسی اثر روش های آبیاری، شامل غرقابی پیوسته و دور آبیاری 10 روزه و مصرف مقادیر مختلف کودهای نیتروژن و پتاسیم بر عملکرد، اجزای عملکرد، بهره وری مصرف آب و کارایی مصرف نیتروژن روی برنج رقم گیلانه در سال های زراعی 1396 و 1397 به صورت کرت های دو بار خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ای در روستای کشل ورزل استان گیلان (رشت) اجرا گردید. بر این اساس، تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در دو سطح غرقاب دایم و فاصله آبیاری 10 روز یک بار به عنوان عامل اصلی، سطوح مختلف نیتروژن (صفر، 60 و 120 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع اوره) به عنوان عامل فرعی و پتاسیم (صفر، 80 و 160 کیلوگرم در هکتار پتاسیم خالص از منبع سولفات پتاسیم) به عنوان عامل فرعی فرعی بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که بیش ترین عملکرد شلتوک به میزان 5198 کیلوگرم در هکتار در تیمار غرقاب، کاربرد 120 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن و 80 کیلوگرم در هکتار کود پتاسیم و کم ترین عملکرد در دور آبیاری 10 روز و عدم مصرف دو نوع کود پتاسیم و نیتروژن معادل 887 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. دور آبیاری 10 روز تعداد خوشه در متر مربع، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه و عملکرد شلتوک را کاهش داد. بالاترین کارایی زراعی نیتروژن (8/45 کیلوگرم بر کیلوگرم) در هر دو رژیم آبیاری در تیمار 160 کیلوگرم در هکتار کود پتاسیم همراه با 60 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن ثبت شد. تیمارهای 60 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنی همراه با 160 کیلوگرم در هکتار کود پتاسیم در دور آبیاری 10 روز، معادل 764/0 کیلوگرم بر مترمکعب در سال اول و معادل 775/0 کیلوگرم بر مترمکعب در سال دوم به وری مصرف آب را افزایش دادند. در شرایط غرقاب و آبیاری 10 روز یک بار میزان مصرف کود شیمیایی نیتروژن و پتاسیم به ترتیب 120 و 80 کیلوگرم در هکتار بهترین عملکرد را در تیمار غرقاب و کم آبی خواهد داشت.