ارزیابی تغییرات فشار و دبی تراوش در طول لوله های لترال مشبک سامانه نوین آبیاری زیرسطحی

در روش آبیاری زیرسطحی لوله تراوای بومی، آب مورد نیاز درختان از طریق لوله های پی وی سی سوراخ دار پوشیده با پارچه پلاستیکی و مدفون در مجاورت ردیف درختان، مستقیما در اختیار ریشه قرار می گیرد. این پژوهش میدانی برای تعیین پارامترهای آبیاری و هیدرولیکی این سامانه، در پایلوت های اجرا شده در باغ های پسته انجام و تغییرات زمانی فشار آب در طول خط لوله تراوا (لترال) با قطر 63 میلی متر در فرایند آبیاری پنج پلات با ردیف های 50  تا60 متری و دبی آبیاری 6/1 تا 75/3 لیتر بر ثانیه اندازه گیری شد. مشخص گردید که زمان پرشدن خط لوله تراوا متناسب با طول ردیف درختان و چگالی سوراخ ها (تعداد سوراخ ها در واحد طول لوله) افزایش، ولی با افزایش دبی ورودی به خط کاهش می یابد. هم چنین، فشار موضعی آب در هر نقطه از خط با گذشت زمان افزایش می یابد. نتایج نشان داد که تغییرات فشار موضعی آب در طول خط لوله در شرایط پایا رامی توان بخوبی با تابع نمایی کاهشی، برازش کرد (ضریب تعیین رگرسیونR2 در گستره 99/0 -96/0) و مشخص شد که، فشار آب در ابتدای خط (هد) متناسب با دبی ورودی به خط، از 33 تا 76 سانتی متر آب افزایش می یابد. بررسی معادله توانی تراوایی -  فشار نشان داد که متوسط تراوایی (دبی تراوش از واحد طول) خط لوله لترال در گستره 27 تا 75 میلی لیتر بر ثانیه در متر و متناسب با دبی ورودی افزایش می یابد و به چگالی سوراخ ها (در گستره 10 تا 27)  بستگی ندارد و اینکه با کاهش دبی ورودی، تغییرات نسبی تراوایی نیز کاهش و یکنواختی توزیع آبیاری مطلوبتر می باشد.