نقش بازار رسولی به عنوان فضای جمعی-تجاری در کیفیت بخشی به محیط شهری زاهدان

توجه به فاکتور تنوع در کیفیت محیط شهری، برای ایجاد هویت، حفظ جذابیت و سرزندگی و انعطاف پذیری محیط شهری اهمیت فراوانی دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش تنوع فضای تجاری در کیفیت محیط شهری در بازار چهارراه رسولی شهر زاهدان بود.

متغیرهای موثر بر کیفیت محیط شهری با روش تحلیل محتوای کیفی، در مدلی جامع ارایه شد؛ سپس، با استفاده از پرسش نامه، ابعاد مختلف کیفیت محیط شهری با تاکید بر معیار تنوع، ارزیابی شد. اطلاعات، در دو بخش توصیفی و استنباطی با استفاده از آزمون T تک نمونه تحلیل شد. ضریب تاثیر هر بعد به عنوان متغیر مستقل بر متغیر وابسته کیفیت محیط شهری از طریق مدل معادلات ساختاری رگرسیون چندمتغیره در محیط نرم افزار SPSS 26 و Lisrel بررسی شد.

ابعاد اقتصادی (0.221)، ادراکی-ذهنی (1.23)، اجتماعی-فرهنگی (1.20) و کارکردی (0.99) بازار چهارراه رسولی به ترتیب بیشترین ضریب تاثیر بر تنوع محیط شهری زاهدان را داشته اند. مولفه های مختلف کیفی مرتبط با تنوع اصناف، قیمت مناسب اجناس و تناسب اصناف بازار برای همه قومیت ها و گروه های سنی و امکان تعامل اجتماعی بیشتر با دیگران در رتبه های بالاتری قرار گرفتند. کمترین ضریب تاثیر را نیز ابعاد محیطی (0.72) و کالبدی-فضایی (0.98) داشته اند.

تنوع کالبدی شرط لازم برای ارتقای کیفیت محیط شهری است، چراکه می تواند بستر فضایی مناسبی برای حضور افراد مهیا کند. متعاقبا فراهم سازی امکانات در راستای بهبود ابعاد محیطی در این شرایط الزامی است. به دلیل تعامل بین شاخص های کیفیت محیط شهری، ارتقای ابعاد کالبدی و محیطی محله مورد نظر باید مورد توجه مسیولین و برنامه ریزان شهری قرار گیرد.