مدل یابی ارتباطی مولفه های محیطی و رفتار پرخاشگرانه دانش آموزان در مدارس

امروزه پرخاشگری دوران نوجوانی سبب نگرانی والدین شده است زیرا مشکلات اجتماعی، روحی، رفتاری و آموزشی آینده را در پی خواهد داشت. علاوه بر عوامل ژنتیکی، خانوادگی، اقتصادی و فرهنگی یکی از عوامل موثر بر رفتار پرخاشگرانه، عوامل محیطی است. از آنجا که مدرسه نخستین مکانی است که نوجوانان تجاربی از زندگی اجتماعی را در کنار همسالان خود کسب می کنند، بنابراین محیط مدرسه می تواند نقشی موثر در سامان دهی رفتار تعاملی و اجتماعی، سلامت روانی و احساسی آنها داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر توجه به مولفه های محیطی در طراحی معماری مدارس برای کاهش رفتارهای پرخاشگرانه دانش آموزان بوده است. لذا در روند پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی و روش تحلیل محتوا مولفه های موثر بر پرخاشگری در مدارس گردآوری شده است. برای تکمیل مولفه ها با روش دلفی و رویکرد اشباع نظری با متخصصان روانشناسی و رفتارشناسی مصاحبه شده است و در تحلیل مصاحبه ها به روش تحقیق زمینه ای با به کارگیری تکنیک کدگذاری باز و سپس کدگذاری محوری و خلق پیوستارها دو سر طیف مولفه ها بررسی شده است. در مرحله نهایی با کدگذاری انتخابی پیوستار میان مولفه های محیطی و عامل پرخاشگری مورد تحلیل قرار گرفته و رابطه میان آنها بررسی شده است. نتایج حاکی از آن است که مولفه های میانجی برگرفته از مولفه های محیطی مانند توجه به نیازها، جذابیت و شفافیت فضایی، امنیت، انعطاف پذیری، کاهش تنشها، سلامت روانی، آسایش شنیداری و آرامش محیطی و مثبت اندیشی در کاهش رفتار پرخاشگری دانش آموزان موثر بوده است. در نهایت نیز مدل ارتباطی مولفه های محیطی و رفتار پرخاشگرانه دانش آموزان ارایه شده است.