‏بررسی سازوکار و چشمه گردوخاک فراگیر در استان خراسان رضوی توسط مدل RegCM4 و HYSPLIT: مطالعه موردی (اول ژوئیه سال 2014)

کاربرد مدل های عددی در شبیه سازی رویدادهای گردوخاک به منظور شناخت بهتر سازوکارهای آن تواند مفید و موثر باشد. هدف اصلی این مطالعه، شناسایی چشمه های گردوخاک فراگیری است که در استان خراسان در اول ژوییه سال 2014 رخ داده است و بیشتر مناطق استان خراسان رضوی را تحت تاثیر قرار داده است. به عبارت دیگر هدف از مطالعه حاضر بررسی علت و چشمه های گردوخاک فراگیر رخ داده در این استان از طریق شبیه سازی این رویداد توسط مدل RegCM و مدل HYSPLIT و مقایسه نتایج شبیه سازی به کمک داده های زمینی و سنجش از دورانجام شد. به این منظور داده های دید افقی از سازمان هواشناسی کشور و AOD ماهواره آکوا و Merra-2 تهیه شد. نتایج حاصل نشان می دهد که گسترش کم فشار حرارتی بر روی پاکستان همراه با بادهای شمال و شمال شرقی با سرعت 20 متر بر ثانیه در شرق استان منجر به انتقال گردوخاک به منطقه می شود. مدل HYSPLIT و برون داد مدل RegCM منشا گردوخاک را بیابان های ترکمنستان و غرب افغانستان نشان می دهند. عمق نوری هواویزها حاصل از مدل RegCM با دیدافقی مشاهداتی در ایستگاه های شرق و جنوب استان هماهنگی خوبی دارند. به طوری که ضریب همبستگی بین آن دو در گناباد 98/0-، تربت جام 66/0- و سرخس 61/0- به دست آمد. همچنین ضریب همبستگی برون داد مدل و ضخامت نوری هواویزهای حاصل از MERRA-2 در دو ایستگاه شرق استان شامل سرخس وتربت جام به ترتیب 45/0- و 78/0- به دست آمد. نتیجه حاصل از مقایسه سری زمانی عمق نوری هواویزها نشان داد که در ایستگاه های شرق وجنوب استان برون داد مدل در بازه های زمانی سه ساعته با تغییرات افقی، عمق نوری هواویزهای ماهواره آکوا ، ضخامت نوری هواویزهای MERRA-2 هماهنگی خوبی دارد. اما در ایستگاه های مرکزی و غرب مدل RegCM گردوخاک را به خوبی بر آورد ننموده و تاخیر زمانی6 تا 9 ساعته دارد.